Chris

Op vrijdag 22 juli 2005 was ik voor het eerst bij Chris Veraart. Nog voor ik hem netjes de hand kon schudden moest ik filmen hoe een verpleegster van de Thuiszorg hem uit zijn bed hees. ‘Ze gaan me eerst opzetten’, sprak hij tot ons.

In beeld had ik een man van 61. Zijn been trilde door een oncontroleerbaar spasme. De verpleegster zette zijn voeten goed. Hij kon nog héél even op eigen benen staan, mits hij zich krampachtig vast hield aan een speciale beugel naast het bed. Dat koste hem zichtbaar veel kracht. Snel schoof de verpleegster een rolstoel onder zijn kont. Ik zag op dat moment pas dat hij een soort luier aan had en daar schrok ik van.

In de badkamer poetste hij elektrisch zijn tanden, terwijl de verpleegster snel het bed opmaakte, kleren klaar legde en een slangenconstructie pakte die de rest van de dag onder zijn broek de plas moest opvangen. In zijn ‘onderwater-rolstoel’ zette ze hem onder de douche.

Het was voor mij zeer confronterend om met mijn neus bovenop het ochtendritueel van een Multiple Sclerose patiënt te staan. Ik had direct bewondering voor de dappere man die ons toestond om dit allemaal te filmen.

Met mijn lens bleef ik op een gepaste afstand. Ik bracht de scène zo discreet mogelijk in beeld, maar als ik naast de zoeker keek zag ik een behoorlijk gênante vertoning. Chris Veraart zelf noemde het ‘gekut en gepruts’.

Ik moest een paar keer slikken. Waar maakte ik me überhaupt nog druk over?

Deze bijzondere kennismaking is te zien in het begin van de documentaire ‘Het gaat slecht, verder gaat het goed’ over het leven van de zieke Chris Veraart, die ik samen met regisseur Arjan Nieuwenhuizen heb mogen maken. Vijf jaar lang hebben we hem intensief gevolgd. In het begin voor een heel ander programma, maar al snel konden we deze intrigerende man niet meer los laten. Het leek er op dat ook Chris niet zonder de aanwezigheid van zijn favoriete filmploeg kon. Hoe ziek hij op sommige momenten ook was, zodra ik de camera op hem richtte klaarde hij helemaal op.

Ik herinner me een zondagmiddag in het ziekenhuis van Alkmaar. Vooraf was ons aan de telefoon te verstaan gegeven dat het heel slecht met hem ging en dat dit misschien wel de laatste opname zou kunnen zijn die we van hem maakten, maar toen ik met een bosje benzinepomptulpen binnen stapte zat meneer rechtop in bed. Geschoren en wel. Fijntjes formuleerde hij een paar heldere zinnen over zijn kritieke toestand en hoe somber het moment ook was, hij bleef er de humor van inzien. Zelfs mijn bloemen fleurden helemaal op en overleefden die weken in het ziekenhuis. Evenals Chris.

Een paar weken later zat hij weer in de serre van zijn geliefde huisje Bornholm in Bergen. We spraken over de paddentrek. Of over de gebroeders Anker, over Peter R de Vries en over allerlei belangrijke projecten waar hij mee bezig was. Een kinderboek, gedichten en een belangrijke rechtszaak voor het Europese Hof. Chris Veraart was niet alleen MS patiënt, maar ook een bekende advocaat en schrijver van verschillende boeken.

Ondanks het feit dat zijn ziekte hem langzaam sloopte en wij aan het begin van elke nieuwe draaidag zagen dat hij weer iets had moeten inleveren, ken ik niemand die zo van het leven kon genieten als Chris Veraart. Alle tegenslagen wist hij om te buigen tot een verhaal met positieve kanten. De levenslust spatte er vanaf. Hij hield van het leven en was volgens mij een beetje bang voor de dood. Toch ging het ook daar vaak over.

Soms hoefden we slechts een korte scène te filmen, maar bleven we uren hangen in het keukentje waar het altijd de zoete inval was. Dan vertelde Chris over de avonturen die hij weer had beleefd. Hoe hij met zijn scootmobiel was omgevallen of dat hij weer ergens een deurstijl kapot had gereden. De laatste moppen werden uitgewisseld, hoe slecht ze ook waren.

Na vijf jaar filmen was het geld op en hadden we meer dan voldoende materiaal verzameld voor een indrukwekkende film. In 2010 is ‘Het gaat slecht, verder gaat het goed’ uitgezonden door de NOS. De documentaire staat in de top 10 van best gewaardeerde programma’s van dat jaar. Chris was er apetrots op.

Inmiddels hadden we een bijzondere band opgebouwd. We hielden contact. Niet genoeg, maar met enige regelmaat stuurden we grappig bedoelde mailtjes over en weer. Helaas is van de laatste afspraak om nog eens te gaan dineren niks meer terecht gekomen. Nu is het te laat. Afgelopen vrijdag heeft Chris Veraart zich over gegeven en de strijd met MS definitief verloren. In zijn geliefde Bornholm is hij op 70 jarige leeftijd overleden.

Voor mij zal hij altijd hèt voorbeeld blijven van een buitengewoon prettig mensenmens, die ondanks vele tegenslagen alles uit het leven gehaald heeft wat er in zat. Iemand die een gewoon gesprek bijzonder kon maken. De levenslessen van Chris Veraart heb ik in mijn oren geknoopt.

geluidsman Cor Brinkman, regisseur Arjan Nieuwenhuizen, cameraman Jan Rein Hettinga en in het midden de hoofdpersoon: Chris Veraart

Wie ‘Het gaat slecht, maar verder gaat het goed’ nog niet gezien heeft kan nog steeds terecht op NPO Gemist. (hier) En eigenlijk zou de NOS deze documentaire aanstaande donderdagmiddag rond 12 uur opnieuw moeten uitzenden, als iedereen die de film zeker gezien heeft in Bergen is voor de uitvaart van Chris Veraart.