camera politie

Er is weer een nieuwe Broadcast Magazine! Ook in het novembernummer van dit prachtige mediavakblad staat natuurlijk weer een column van mijn hand. Voor iedereen die nog steeds geen abonnement heeft:

De opkomst van zeer betaalbare filmapparaten met een buitengewoon hoge beeldkwaliteit heeft de afgelopen zes jaar voor een kleine revolutie gezorgd in de audiovisuele industrie. Opeens was er de cinematografische ‘look’ en sindsdien is een kleine scherptediepte helemaal in de mode.

Het begon allemaal met de Canon 5D Mark II; een fotocamera die kon filmen. Voor slechts een paar duizend euro had je al een camera met een paar lenzen en ‘een plaatje’ waar de ‘echte’, veel duurdere televisiecamera’s niet of nauwelijks aan konden tippen. Het is dus niet zo verwonderlijk dat veel collega’s en bedrijven enthousiast hebben geïnvesteerd in deze speeltjes, maar al snel bleek dat het filmen met deze ‘toverdoosjes’ minder eenvoudig was dan het leek. Er zat geen goede zoeker op, je kon niet diafragmeren tijdens het filmen en de ergonomie van die camera’s was om te huilen. Er kwamen dus al snel allerlei hulpstukken op de markt, die vooral deden denken aan Technisch Lego. Een rig, grip, remote, follow focus en vooral veel magic armpjes. Voor elk probleem een oplossing, maar het werd er niet minder bewerkelijk op.

Het mocht in eerste instantie de pret niet drukken. Regisseurs werden dolenthousiast en producers dachten heel even dat het gat in hun begroting, dankzij deze nieuwe ‘goedkopere’ technieken, gedicht kon worden. Niets bleek minder waar.

Het inhuren van deze spullen werd duurder. Er kwam van alles bij. Extra licht, extra geluid, filtertje hier en een dollytje daar. Draaidagen duurden langer, het inladen en de montage werden bewerkelijker. Opeens moest elk filmpje door de kleurcorrectie en langs de audio-nabewerking. Bovendien waren allerlei essentiële shots onscherp en mochten regisseurs op locatie niet meer roepen: ‘Inzoomen, NU!!!’

Vroeger had je gewoon Betacam SP of Digibeta. Daarna bleef XDCAM jarenlang de standaard, maar nu zijn er zoveel verschillende camera’s en opnamenormen dat de gemiddelde programmamaker door de bomen het bos niet meer ziet. De keuze is enorm. Het ene plaatje oogt nog mooier dan het andere. Met deze camera kan je dit en met die doe je dat.

Al die nieuwe technieken hebben ons wel degelijk veel moois opgeleverd. Heel wat programma’s en losse filmpjes zijn er op vooruit gegaan. Er is veel meer mogelijk en de uitdagingen op het gebied van camerawerk volgen elkaar in rap tempo op. Gelukkig gaan die wonderkastjes ook langzaam weer lijken op ‘echte’ camera’s met normale viewers en lenzen die je fatsoenlijk kan bedienen.

Inmiddels weet ook iedereen dat je goed moet nadenken voor je op pad gaat. Wie niet weet wat de mogelijkheden (en vooral de onmogelijkheden!) van een bepaald apparaat zijn, die moet zich uitgebreid laten voorlichten. De vraag is alleen: Door wie?

Er wordt vaak handig gebruik gemaakt van alle onwetendheid. Cameramensen, facilitaire bedrijven en regisseurs die hun eigen gadgets er bij een productie doorheen drukken, omdat ze graag met deze spullen willen werken of omdat ze er wat mee kunnen verdienen. Daar gaat het soms gruwelijk mis, zeker wanneer ze situatie niet kunnen controleren of achter iemand aan moeten hollen. Voor de meeste ENG-programma’s is de oude vertrouwde camcorder zo gek nog niet.

Om te voorkomen dat er reportages op televisie komen waarin je echt moet zoeken naar één scherp, helder of steady shot zouden we eigenlijk een speciale commissie moeten benoemen. Een uit zeer ervaren cameramensen bestaand, onafhankelijk tribunaal. Dat noemen we dan de ‘camerapolitie’ en die zal streng optreden tegen foute verkooppraatjes.

Ik ken wel een paar collega’s die zich kunnen buigen over dit soort misstanden in cameraland. Zeker wanneer het een club met macht op allerlei fronten wordt. Zo zou het ook mooi zijn als de camerapolitie mag ingrijpen wanneer collega’s (eventueel zelfs in hun vrije tijd) filmen met hun iPhone in de verticale stand. Die worden dan verbannen naar Siberië, om maar iets te noemen.