elfstedentocht 1997 - 20 jaar later

Op zaterdag 4 januari 1997 werd de vijftiende en voorlopig laatste Friesche Elfstedentocht verreden. Vanavond om 23.05 uur zendt Andere Tijden Sport op NPO1 een special uit over deze wedstrijd, die gewonnen werd door Henk Angenent. Dat de maker van dit programma de legendarische beelden van die bijzondere dag buitengewoon goed heeft bestudeerd blijkt wel uit een screenshot dat hij mij onlangs vanuit de montagekamer stuurde, want als je heel kritisch kijkt naar het finishshot van de laatste Elfstedentocht zie je onder in het beeld, in een fractie van een seconde, een piepjonge cameraman omdraaien. Dat ben ik!

Ik kan het me herinneren als de dag van gisteren. Met verslaggever Rob Labree en geluidsman Arend-Jan Dimmendaal stond ik op de Bonkevaart, om voor de grote rechtstreekse uitzending van Studio Sport de nummer twee op te vangen. Ze zouden live de winnaar volgen en indien mogelijk om een eerste reactie vragen. Wij moesten met een losse camera, de LDK491 waarin nog Betacam SP bandjes zaten, achter de verliezer aan. Ik was bloednerveus. Niet eerder had ik in mijn korte carrière een shot gemaakt dat door zoveel kijkers zou worden gezien. Heel Nederland zat voor de buis.

Voor mij was het vooral speciaal, omdat ik sinds 1985 een lichte elfstedentic heb. Als kind had ik op tv naar de dertiende en veertiende tocht der tochten gekeken, ik had tijdens vakanties in Friesland plakboeken gemaakt met oude krantenknipsels en er zelfs spreekbeurten op school over gehouden. Een artikel uit de Mikrogids van mijn oma, waarin regisseur Martijn Lindenberg vertelde over de registratie van die twee Elfstedentochten, was een van de redenen waarom ik zelf zo graag bij de televisie had gewild. Op die bewuste zaterdag in 1997 had ik het helemaal voorelkaar. Ik was erbij en kreeg ook voor het eerst direct te maken met Lindenberg, de grote meester. Ik moest mijn bandje uiteindelijk bij hem in de regiewagen afgeven.

Voor het zover was heb ik, terwijl we op de Bonkevaart stonden te wachten op de beslissende eindsprint, wel tien keer gecontroleerd of alle instellingen van mijn camera goed stonden. In de verte zagen we een aantal helikopters langzaam dichterbij komen. Om ons heen was het dringen en duwen met andere cameraploegen en fotografen. Ik wilde vooral een goed zicht op de finish hebben om te kunnen weten wie er tweede zou worden. We moesten natuurlijk wel gelijk de juiste man te pakken hebben.

Het werd een close finish. Mijn collega’s doken massaal op Angenent, de nieuwe Elfstedenwinnaar. In het shot van de finishcamera zie je mij omdraaien en juist weglopen, omdat ik achter Erik Hulzebosch aan moest. Die gleed een heel eind verder. Het was nog lastig rennen op het ijs van de Bonkevaart. Onderweg verloor ik mijn petje, maar er was natuurlijk geen tijd om het op te rapen. Een stuk verderop ging de hevig teleurgestelde publiekslieveling op een bankje zitten. De verslaggever probeerde een vraag te stellen, maar het was nog te vroeg voor een eerste antwoord. De schaatser legde het hoofd in zijn handen. Wij waren als eerste ter plaatse, maar al snel was het ook hier dringen en duwen. Ik zakte door mijn knieën, om Hulzebosch zo goed mogelijk in de ogen te kunnen kijken. Hij vroeg aan de dringende journalisten om alsjeblieft even allemaal weg te gaan. Even later kon Rob Labree echter wel een paar vragen stellen, alleen weet ik niet meer zeker of die ooit de uitzending hebben gehaald. Nadat ik minuten later het bandje had afgeleverd in de regiewagen is er een flits ingestart en iets later nog een kort stukje, maar ik geloof niet dat iemand op dat moment rust en tijd had om de hele scene even goed te bekijken.

Het is alweer twintig jaar geleden!

Andere Tijden Sport – Elfstedentocht 1997: Zes Helden, Eén winnaar

Zondag 1 januari, 23.15 – 23.50 uur, NPO 1

De Elfstedentocht van 1997, integrale herhaling:

Woensdag 4 januari, vanaf 05.15 uur, nos.nl