debuut

Amsterdam. Je staat in een museum voor moderne kunst, kijkt naar een werk waar niet veel aan te begrijpen valt en denkt: "Tsja, dát kan mijn kleine neef van drie ook!" Sommige dingen lijken zo kinderlijk eenvoudig dat ik me af vraag wat er moeilijk aan is.
Dat heb ik ook regelmatig bij meercamera producties, waarbij een regisseur de touwtjes in handen hoort te hebben. Een plannetje maken, een beetje naar monitoren kijken, af en toe een camera bijsturen en roepen wat je wilt zien. Je hoeft alleen maar het overzicht te houden.

Vanavond heb ik ontdekt dat het zo simpel niet is.
Voor een DVD van de theatervoorstelling 'Scherp Blijven!' van Ernst van der Pasch hebben we met vijf camera's opnamen gemaakt in de Kleine Komedie. Het was mijn regiedebuut. Vroeger had ik bij de lokale omroep wel eens een programma mogen regisseren en een tijdje geleden heb ik een andere voorstelling met drie camera's opgenomen, maar nu was het voor het eerst serious business.
Kwart over acht. De zaal liep langzaam vol en vier cameramannen stonden op hun positie. De belichter had net een seintje gegeven dat de voorstelling over een paar minuten zou beginnen. Daar zat ik dan in de grote regiewagen met de schakeltafel voor mijn neus. Het beeld op de monitoren was nog zwart, omdat het licht op het podium uit was. Alle banden werden gestart. Door de intercom wenste iemand mij succes.
Ernst kwam op. Applaus in de zaal en het licht ging aan. Ik was gespannen, niet nerveus. De eerste schakelingen gingen goed, maar het is moeilijk om tijdens de luisterliedjes van deze cabaretvoorstelling goede schakelpunten te vinden. Zeker als je die nummers niet door en door kent. Ergens zat het even niet helemaal lekker, maar gelukkig liepen er extra recorders mee, die het signaal van twee zogenaamde 'isolated' camera's registreerden. Een veilige back-up waarmee missers van de regisseur achteraf opgeknapt kunnen worden.
Op het podium stond een artiest in vorm en de zaal reageerde een stuk enthousiaster dan het publiek een week eerder in Papendrecht. De shots die aangeleverd werden waren dik in orde en het geluid was goed. Het slagen van deze opname lag in mijn handen. Hoewel ik in al mijn enthousiasme een paar domme schakelfouten maakte ging het indrukken van de knoppen redelijk. Timing was echter moeilijker dan ik had verwacht.
Mijn grootste probleem was geven van cues aan de cameramensen. Ik gaf de tekens voortdurend nadat ik een camera actual geschakeld had, terwijl het hoort vóór het rode tally-lampje gaat branden. Natuurlijk wist ik precies hoe het zou moeten, maar ik zat zo aandachtig te luisteren, op zoek naar het juiste schakelmoment, dat ik niet toe kwam aan de vroege cue. Het twee uur lang vast houden van de aandacht was ook een punt. Concentreren is nooit mijn sterkste kant geweest. Na anderhalf uur verzuurde mijn nek en schouders door het ingespannen turen naar de beeldschermen en kreeg ik last van een paar korte aandachtdipjes.
Na afloop was het publiek zeer enthousiast over de show. Buiten hoorde ik twee meisjes tegen elkaar zeggen dat ze Ernst erg goed en vet cool vonden. Dat was de doelgroep voor de verkoop van onze DVD, die er nu zeker zal komen. Een beetje montage en een stukje audionabeweking, nog even iets verzinnen op het gebied van extra's en dan kan het materiaal over een paar maanden richting uitgever.
Mijn vrienden achter de camera's hadden achteraf terecht moeite met mijn instructies over de compositie van hun beelden. Ze zagen dat als een gebrek aan vertrouwen. Ik noem het bemoeizucht van een cameraman die denkt dat hij het allemaal beter weet en het één keer voor het zeggen heeft.

Er is nog genoeg te leren op het gebied van balans in beeldwisselingen, qua cuen en als stuurman van een eigenwijze crew. Toch had ik na afloop een redelijk positief gevoel over het eindresultaat. Niet dat ik daarover uitspraken deed voor ik het terug gezien had, want de spanning was vervangen door een gezonde onzekerheid.

Na vandaag heb ik een minder grote bek over de kunst van het regisseren en meer respect voor de meeste regisseurs waarmee ik werk. Later als ik groot ben wil ik misschien zelf wel regisseur worden. Ik droom stiekem over muziek, sport en evenementen, want in die richting zie ik mijn ideale vervolg op een geslaagde cameracarrière. Het probleem is dat er meer collega's zijn die dit wel willen en bovendien is er geen overweldigende vraag naar regisseurs voor dit soort programma's.
Wel zijn er genoeg prutsers in het vak. Matige regisseurs die al jaren de ene prachtige kans na de andere krijgen zonder het echt waar te maken. Het is zaak om de komende jaren ook een paar kansen te grijpen, snel te leren en dan hopen dat ik er gevoel voor heb. Ik denk dat het er in zit, maar de vraag is hoe ik het er uit krijg.
Een heel voorzichtig beginnetje is gemaakt.