de camera

Utrecht. ‘Mag ik het bandje?’, vraagt de regisseur na afloop van de draaidag. Het is een gewoonte. We draaien al jaren niet meer op tape, maar we hebben het wel nog steeds over bandjes. Dat is te vergelijken met een telefoonnummer ‘draaien’ of iets kopen in de ‘platenzaak’. Het gaat niet zomaar over.

Tegenwoordig zijn het schijven waarop wij alle nullen en eentjes vastleggen die later weer worden omgezet in het beeld en geluid van een televisieprogramma. Meestal gebeurt dat wegschrijven in een zogenaamde XDCAM camcorder, momenteel met stip de meest populaire televisiecamera in Omroepland. Je hebt verschillende types die allemaal in meerdere kwaliteitsnormen kunnen opnemen. Belangrijk is het onderscheid tussen de HD en de SD XDCAM. (HD staat voor High Defenition en SD voor Standard Defenition) Maar het zijn allemaal Sony camera’s en dus wijken ze in de basis en bediening niet zo veel van elkaar af.

Het meest gangbaar is nog steeds de SD camera en -voor de liefhebbers- dat is de Sony PDW-530. Persoonlijk vind ik dit nog steeds een prachtig apparaat, ookal is hij alweer een jaartje of zes op de markt. De viewer en het LCD schermpje van deze camera zijn beter dan die op de duurdere HD varianten, hoe gek dat ook mag klinken.

In de tijd dat we nog op bandjes draaiden moest je oppassen dat je niet per ongeluk een stukje wiste, wanneer je iets terug gekeken had. Tegenwoordig zijn het net computers en kan je niets wissen tenzij je heel domme fouten in het menu maakt. Die menu’s zijn overigens behoorlijk uitgebreid, wat vooral betekent dat er veel mis kan gaan als mensen zonder verstand van zaken daarin gaan rommelen.

De camera’s waarmee wij werken zijn behoorlijk lichtgevoelig. Het verschil met de Betacam SP camera’s waarmee ik ooit heb leren filmen is een verschil van dag en nacht. Toch wil dit niet zeggen dat je geen licht meer nodig hebt om een mooi plaatje te maken. Er zijn helaas nog steeds regisseurs, producers en vooral luie verslaggevers die denken dat lichtgevoeligheid van een camera ook gelijk betekent dat een lichtset overbodig is. Daar kom ik later nog wel eens op terug.

Buiten Hilversum kom je ook de Panasonic P2 camera’s regelmatig tegen en je hebt natuurlijk een hele range aan kleine camera’s die met name gebruikt worden door zogenaamde Camjo’s, de zelffilmende journalisten en de doe-het-zelf-producentjes. Ikzelf werk echter meestal met de grote professionele XDCAM camera’s, waarover leken op straat altijd het standaard grapje maken dat hun eigen camera veel kleiner en lichter is. En dan zeggen wij –cameramensen- dat op onze camera niet eens een autofocus zit of zo’n handig nichtshot standje en dat wij nog werken met een zwartwit zoeker.

Die camera’s zijn zo groot en zwaar omdat ze robuust moeten zijn. Deze apparaten maken heel wat meer mee en draaien veel meer uren dan de gemiddelde consumentencamera. Maar al dat gewicht zorgt ook voor stabiliteit en bedieningsgemak. De cameraman heeft zo veel meer controle over scherpte, diafragma, zoom, lenskeuze en dus de compositie van het beeld, dan een huis-tuin-en-keukenfilmer. En eerlijk is eerlijk, het moet er natuurlijk ook een beetje stoer uitzien.

Giovanni reageerde op een eerder blogverhaal met de vraag: ‘Ik ben altijd benieuwd geweest met wat voor soort camera’s u werkt. Welke modellen gebruiken jullie?’
Ik hoop dat zijn (keurig geformuleerde) vraag op deze manier is beantwoord. Een blog over studio-camera’s schrijf ik misschien ook nog eens een keertje.