extern 2

Wanneer een programma met meer camera's in een studio of aan een regiewagen wordt opgenomen dan beschikken alle cameramensen over een knopje waarmee ze 'extern' kunnen kijken. Als ze op dat knopje drukken zien ze in de viewer een ander signaal dan het plaatje van hun eigen camera. Dat is handig. Normaal gesproken zie je via 'extern' de geschakelde versie. Beelden die 'actual' zijn, ofwel de shots van camera's die 'rood hebben'.

Goede cameramensen kijken veel extern. Op die manier weet je wat collega's aanbieden en kan je anticiperen. Zo krijgt een regisseur niet drie keer hetzelfde beeld voorgeschoteld en heeft hij iets te kiezen. Soms moeten shots 'matchen', wat wil zeggen dat ze eenzelfde uitsnede moeten hebben. Bijvoorbeeld tijdens gesprekken in de studio. Dan is het handig als alle medium shots van verschillende gasten even ruim of close zijn. En soms moeten kaders juist zo veel mogelijk van elkaar afwijken om de beelden schakelbaar te maken.

Door extern te kijken kan je tijdens een voetbalwedstrijd ook even je eigen slow motion bewonderen of zien hoe een ander dat moment in beeld had. Je kan checken waar titels of graphics in beeld komen. Of je kan rekening houden met de uitsnede van een andere camera als twee beelden door elkaar gemixt worden.

Extern kijken is dus een must. Wie dat niet genoeg doet loopt het risico door de mand te vallen, hoewel je niet altijd de gelegenheid hebt om te volgen wat anderen doen. Tijdens bepaalde sportwedstrijden heb je je handen vol aan een eigen deelgebied. Of als het tempo van schakelen bij een popconcert heel hoog ligt, dan kom je ook amper toe aan de extern knop. Maar in die gevallen heeft elke camera als het goed is een eigen missie en is het extern kijken minder noodzakelijk.

Vroeger bij de lokale omroep noemden wij 'extern' nog 'actual' omdat je geen keuze had. Je keek naar een uitgang van de beeldmixer als je het bewuste knopje op de zoompook of lens indrukte. Tegenwoordig is extern een betere benaming, omdat ze in moderne regiewagens allerlei signalen naar de camera kunnen sturen. De beeldmix met of zonder titels, elke gewenste camera of bepaalde effecten waarmee je rekening moet houden.

Zo nu en dan is het handig om het beeld van een specifieke camera te zien. Als twee camera's naast elkaar staan en koppen moeten snellen tijdens een spelshow of debat. Dan is het prettig om in een flits te zien wie of wat de andere camera in beeld heeft. Daarvoor hebben we tegenwoordig extern 2. Daarop kan je op verzoek een signaal laten steken. Zo noem je dat. Dan heb je op extern 1 de uitgang van de beeldmenger en op extern 2 het signaal van een specifieke collega. Bijvoorbeeld, omdat je uit zijn shot moet blijven of moet weten wat hij of zij maakt.

Maar heel af en toe vragen cameramensen of op extern 2 iets heel anders geschakeld mag worden. Denk aan een belangrijke voetbalwedstrijd of Formule1 race die je niet wilt missen, terwijl jij zelf op een heel andere klus staat. Dat is natuurlijk heel onverstandig, want het kan enorm afleiden, maar ja... een cameraman is ook maar een mens. Zelf heb ik het ook wel eens gedaan, maar ik ben er niet goed in. Veel te bang dat het een keer mis gaat.

Zo gaat het verhaal rond dat ooit een collega tijdens de live-uitzending van een actualiteitenrubriek op extern zat te kijken naar de voetbalwedstrijd die op het andere net werd uitgezonden. Aan het eind van een filmpje riep de regisseur: 'Attentie 1!' De cameraman schrok zich kapot en toen zijn rode lampje ging branden draaide hij met zijn camera in een reflex mee met de bal in zijn viewer. Iedereen die naar het betreffende nieuwsprogramma zat te kijken zag op dat moment de presentator uit beeld verdwijnen.