back to the future

Toen regisseur Eduard Huis in ’t Veld deze week op Facebook een bericht plaatste over een ‘autopilot’ in de regiekamer bij het Eurovisie Songfestival stroomden de reacties van vakgenoten binnen. Eduard vroeg zich af of dit Deense computersysteem, dat per camera zegt welk shot gemaakt moet worden en in hoeveel seconden, gecombineerd met voorgeprogrammeerde beeldwissels het einde van een tijdperk zou inluiden. Hij schreef er niet bij welk tijdperk, maar cameramensen, schakeltechnici, regie-assistenten en regisseurs struikelden bijna over elkaar met voornamelijk sceptische opmerkingen. Zo reageerde ook ik binnen zes minuten met de zin: ‘Benieuwd wat de autopilot van een potje voetbal maakt…’ en gelukkig vonden dezelfde avond nog drie personen mijn opmerking leuk.

Vervolgens zette dit bericht mij wel aan het denken. Hoe zou zo’n automatische piloot bij een groot televisieprogramma werken? Is het echt zo dat de schakeltechnicus tijdens de live uitzending alleen nog maar op start en stop hoeft te drukken? En in hoeverre kan het camerawerk worden voorgeprogrammeerd?

Gisteren verscheen er op YouTube een kort filmpje waarin Troels Lund, de Deense regisseur van het Songfestival, een tipje van de sluier oplicht. Gelijk werd duidelijk dat het hier vooralsnog niet gaat om een bezuiniging. Ze zijn in Kopenhagen heel druk geweest met alle voorbereidingen en hebben dagen lang gerepeteerd. Vervolgens hebben ze alle informatie in een soort digitaal draaiboek verwerkt en is de beeldmenger voor een deel geprogrammeerd. Zie het als een clicktrack bij de muziek. Het is best een interessante techniek en bij zoiets als het Songfestival werkt dat.

Ik denk dat dit nog lang niet het einde van een tijdperk met regisseurs en schakeltechnici is, maar misschien is dit wel het begin van een tijdperk, met nieuwe mogelijkheden die ons vak zullen veranderen. Het is interessant om daar met collega’s over na te denken. Waar gaat het naartoe?

Eerlijk gezegd verbaasd het mij dat er bijvoorbeeld bij dagelijkse talkshows nog steeds gekozen wordt voor een ploeg van vijf of zes cameramensen op de studiovloer, terwijl het waarschijnlijk goedkoper is om op elke gast een remote-camera te richten en deze te laten bedienen door één of hooguit twee operators. Ik roep maar wat.

Bij voetbal is het weer een heel ander verhaal. Daar is de autofocus misschien een handig hulpmiddel, maar heb je toch echt een goede cameraman nodig die kan bepalen waar de scherpte hoort te liggen en die inhoudelijk keuzes maakt. Hoewel ik me ook voorstellen dat in de toekomst alle spelers en de bal een sensor bij zich zullen dragen en dat de totaalcamera dan wordt bediend door een robot. Bovendien zal het op termijn niet meer nodig zijn om naar elk stadion een grote regiewagen te brengen. Het is nu al technisch mogelijk om de signalen van alle camera’s via glasvezel naar een centrale regie te sturen. Dan doet een regisseur gewoon drie potjes achter elkaar vanuit de studio.

Ik kan het verder ook niet allemaal bedenken, maar ben wel nieuwsgierig naar al deze ontwikkelingen in ons vakgebied. Een ding weet ik zeker: Hoeveel technische mogelijkheden er ook zijn, je hebt altijd nog creatieve mensen nodig met een duidelijke visie om een mooi programma te maken. Het zal blijven draaien om de beste keuzes op het juiste moment. Laat dát nou net zijn wat ons vak zo mooi maakt.