Er zullen vast mensen zijn die vinden dat ik nu doorsla of té woke ben als ik een discussie wil starten over de term ‘cameraman’, maar is die nog van deze tijd? Best veel zeer gewaardeerde collega’s zijn immers vrouw. Wanneer je in algemene zin spreekt over een cameraman, dan doe je deze professionals eigenlijk tekort. Als ik stukjes schrijf over mijn werk, dan stoort mij dat in steeds grotere mate, maar je kan ook niet in elke zin voor de volledigheid ‘cameraman en/of cameravrouw’ schrijven. Dat komt de leesbaarheid niet altijd ten goede.
Ik heb het om te beginnen voorgelegd aan een paar ‘ervaringsdeskundigen’. Een piepklein onderzoekje, waaruit al snel bleek dat de term ‘cameraman’ inderdaad soms wat ongemakkelijk is. Als we spreken over cameramannen, terwijl het ook over vrouwen gaat, dan vinden de meeste dames dat toch stom. Het is geen ‘big deal’ of halszaak, maar het geeft volgens een van mijn vrouwelijke steekproefcollega’s wel aan dat er nog een weg te gaan is wanneer het gaat over échte gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Ik heb vijf minuten gezocht op het internet en kwam er al snel achter dat genderneutraal taalgebruik niet alleen een kwestie is van politieke correctheid. Taal heeft invloed op onze houding, ons gedrag en op de opvattingen van mensen in het algemeen. Vrouwelijke en mannelijke woorden ‘beleven’ we (vaak onbewust) op een heel andere manier. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen sneller solliciteren als je bijvoorbeeld in vacatures niet alleen schrijft dat er ‘een cameraman’ wordt gezocht, maar een ‘cameraman/vrouw’. Het schijnt ook dat vrouwen eerder geschikt worden bevonden als je een functietitel genderneutraal maakt en meisjes zien zo’n functie eerder voor zich op hun carrièrepad. Als je nadenkt over dat grotere plaatje zou het een kleine, maar mooie stap in de goede richting zijn als we er op zijn minst eens over nadenken of met elkaar van gedachten wisselen.
Een vrouwelijke collega mailde: “Het is een onderwerp waarbij ik vaker ongemak bij anderen bemerkt heb dan bij mezelf. Ik heb er geen moeite mee als op een callsheet de term ‘cameraman’ gebruikt wordt en mijn naam daarachter staat, hoewel je net zo makkelijk alleen ‘camera’ kan gebruiken, of ‘audio’. Waarom moet er eigenlijk man/vrouw achter? Als we dat weglaten, zal toch niemand een hond, paard of mier verwachten?” En... “Mezelf cameraman noemen, dat klinkt me dan weer vreemd in de oren. In het meervoud is het makkelijk. Dan kunnen we gewoon over de cameraploeg of de cameramensen spreken. Weten we zeker dat er geen olifanten tussen zitten.”
Een ander schreef dat het iets is waar ze zich in het verleden weldegelijk aan gestoord heeft. Binnen het bedrijf waar zij werkt heeft ze hier ook wel eens opmerkingen over gemaakt, maar haar ervaring is dat het de afgelopen tijd juist heel goed gaat. Mensen zijn zich blijkbaar al steeds meer bewust van de genderaanduiding bij verschillende functies. Gelukkig.
Een derde collega schreef: “Ik ben zelf fan van het woord cameramens (als je het niet over een specifiek iemand hebt) voor wat betreft spreektaal en operator of alleen het woord camera voor het callsheet. Als ik een stuk lees dat mij ook aangaat en er wordt alleen over cameraman gesproken, is dat wel jammer. Sowieso in meervoudsvorm is cameramensen helemaal niet raar, toch?”
Mijn conclusie: In officiële zakelijke communicatie, zoals callsheets of vacatures, zouden we wellicht het beste de term ‘camera operator’ kunnen gebruiken. Dat is misschien niet heel Nederlands, maar projectmanager en producer zijn dat ook niet. Een klein probleempje is het dat bij sommige firma’s de functie ‘camera operator’ inmiddels wordt geplakt op een minder ervaren variant van de cameraman en/of -vrouw. Maar is die benaming daarmee definitief vergeven aan de beginnelingen of kunnen we dat nog herstellen?
‘Camerapersoon’ vind ik persoonlijk nogal onpersoonlijk. Het is lelijk bovendien.
Ik ga voorlopig voor ‘camera operator’ in enkelvoud en ‘cameramensen’ in meervoud, als het gaat over personen die dit mooie beroep in algemene zin uitoefenen. Tenzij iemand een beter idee heeft. Zelf ben ik dan vanaf nu ‘camera operator’. En het zal heus hier en daar nog wel eens misgaan. Het kost immers tijd om nieuwe vormen ingeburgerd te krijgen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ik wil reacties altijd eerst even lezen, voor ze op dit weblog worden geplaatst. Daarom kan het even duren voor een reactie wordt gepubliceerd. Ik plaats niet zomaar elke reactie. Het is mijn weblog, dus ik bepaal wat ik een goede reactie vind en wat niet. Als je het er niet mee eens bent, dan moet je lekker zelf een weblog beginnen.
Anonieme reacties zal ik extra kritisch bekijken.