fuck the continuity

Continuïteit. De continuïteit van een actie wordt bepaald door de logische voortgang van de handeling, ook al wordt die in uren of dagen verdeeld over de tijd opgenomen. Behalve actie- en handelingscontinuïteit kent men ook continuïteit bij geluid, licht, kadrering, lenshoek, kleur, make-up, decor en rekwisieten. Bij film en televisie is het goed bijhouden van de continuïteit een basisvoorwaarde voor een sluitend eindproduct.
Basisboek Televisie maken

Bolsward. Een camera vasthouden, dat kan iedereen. Scherpstellen en diafragmeren is te leren. Het vak wordt pas aardig als je gaat kadreren, zodra je de basisregels van compositieleer kan toepassen en daar bewust van af durft te wijken. Filmen begint met fotograferen. Daarna komt beweging en niet onbelangrijk de continuïteit van het beeld.
Regisseurs verwachten van cameramensen dat het ene shot op het volgende snijdt, zodat je een logische montage krijgt. Dat klinkt makkelijker dan het soms is, want je weet tijdens de opname niet altijd wat ze achter elkaar zullen plakken.
Bij film is continuïteit van levensbelang. Foutjes kunnen de geloofwaardigheid van het verhaal aantasten. Tijdens de opnamen wordt op ieder detail gelet en toch gaat het regelmatig mis. Het is voor freaks een sport om continuïteitsfouten van filmmakers op te sporen.
Ook een televisieprogramma moet voldoen aan bepaalde wetten van de logica, maar ik vind dat makers tijd verspillen als ze zich lang bezig houden met onzinnige details. Daarvoor is televisie tegenwoordig veel te vluchtig. Grove missers vallen natuurlijk op, maar in een boeiend programma ziet de gemiddelde kijker ook veel over het hoofd. Bovendien kan je in montage nog een hoop missertjes camoufleren, mits er voldoende materiaal is.
Als in het werk van een collega nog een rol gaffertape of het blauwe doosje van een bandje op de achtergrond te zien is, vind ik dat grappig. Zelf probeer ik er zo veel mogelijk op te letten. Slordigheid is iets anders dan een beetje marchanderen met de werkelijkheid.
Zo zal mijn tante Mieke zich echt niet druk maken over de grijze Peugeot 807 die regelmatig bij verschillende programma's in het straatbeeld staat, omdat de allerbeste cameraploegen hier toevallig in rijden. Toch heb ik die auto al heel vaak moeten verplaatsen op last van een fanatieke regisseur. Ik probeer er altijd onderuit te komen met de legendarische woorden: 'Maar dat hadden die mensen…'
Het versoepelen van de continuïteitsregels is een trend in televisieland. Voor een deel noodgedwongen, omdat er steeds minder geld en tijd is. Het luistert ook minder nauw dan bijvoorbeeld tien jaar geleden, omdat de kijker minder kritisch is dan we altijd dachten en steeds meer gewend is aan de beeldtaal van televisie.
Richard, een bevlogen Klokhuisregisseur, was de eerste in mijn omgeving die alle continuïteitsregels aan zijn laars lapte en daarbij de woorden 'fuck the continuity' gebruikte. Hij opende langzaam mijn ogen.
Het Klokhuis is uitgerekend zo'n programma waarbij je als maker helemaal dol kan worden van continuïteit. Voor een proefje liggen allerlei artikelen op een tafel. De presentator gebruikt ze in een bepaalde volgorde, maar gedurende de verschillende takes, die nodig zijn om tot een heldere uitleg te komen, komt alles op een andere plek terug op tafel.
Nou kan je daar heel ingewikkeld over doen, maar er is geen kijker die het ziet als tussen het ene beeld van die tafel en een volgende opname van dezelfde tafel in veranderde toestand maar iets anders zit. Bijvoorbeeld een close shot van de handeling, een detail of het hoofd van de presentator. Freaks die er op letten lachen zich helemaal gek, maar normale kijkers valt het simpelweg niet op.
Vandaag waren we in Bolsward om een huis te verkopen in twintig gelikte groothoekshots. Tijd voor licht of ingewikkelde continuïteitsvraagstukken was er niet. Niemand die zich er druk over maakte. We hebben de ene zonde na de andere begaan, maar ik weet zeker dat je er na montage niets van ziet. Dat was lekker werken.
Goede televisieregisseurs gaan ontspannen om met het begrip continuïteit. Dat scheelt een hoop stress en tijd. Helaas werken er ook nog genoeg neuroten in omroepland. Die zijn minder relaxed en tonen zo dat ze van montage de ballen verstand hebben, niet weten wat ze willen (gebruiken) en die op deze manier strakke draaischema's om zeep helpen of cameraploegen knettergek maken.