en er was licht (2)

Eindhoven. De afgelopen weken heb ik een paar keer vol verbazing gekeken naar lichtshows bij popconcerten en in het theater.
Het begon bij Rowwen Heze in de Heineken Music Hall. Ik ben dol op het bandje uit America, maar hun licht was belabberd. Enorme niveauverschillen, met als gevolg dat de zanger te veel licht kreeg en de drummer in het donker zat. Of ze hadden uitsluitend tegenlicht, waardoor de mimiek van de artiesten niet te zien was. Daarnaast rotzooide de belichter vooral met de kleuren blauw, rood, groen en geel. Liefst monochrome, wat een vlak theaterbeeld oplevert.
De camera's, die voor de videoschermen rond het podium stonden, hadden ze net zo goed thuis kunnen laten. Los van het beroerde camerawerk was er weinig te zien door de slechte belichting.
Dit weekend ging het in mijn ogen helemaal mis met het licht tijdens een optreden van Racoon op het Bevrijdingsfestival in Wageningen. De slotact speelde in het donker en wij zouden het optreden met vier camera's registreren voor de schermen. Dat bleek, met dank aan de blinde belichter, een kansloze missie.
Te donker en vooral blauw of rood. Soms donkerblauw en donkerrood. Ook hier regelmatig een ondoordachte tegenlichtoverkill. En áls de lichtman even aan zijn knoppen zat was het licht voor korte duur te fel. Alles of niets. Dramatisch prutswerk van een amateur en in ieder geval niet te filmen.
Toen ze ook nog de camera's op het podium aan banden legden werd het werken voor ons helemaal onmogelijk. Zonde want die grote schermen links en rechts van het podium hadden wel degelijk iets kunnen toevoegen. Het viel me tegen van een band als Racoon dat ze zich hier opstelden als een stelletje onprofessionele pseudo-sterren.
Vandaag zag ik in een theater een paar serieuze lichtmensen aan het werk, maar weer kreeg ik de indruk ze geen verstand van zaken hoefden te hebben om de lampen te mogen richten. De balans tussen voor en tegenlicht leek onbelangrijk. Ook hier vonden ze (wit) hoofdlicht saai, kozen ze voor vlekkerig en te top (recht van boven).
In dit wereldje verkopen ze het als kunst, creativiteit of als een bewust gekozen sfeer; zelfs als het effect per ongeluk is ontstaan en wanneer ze niet weten hoe het beter kan. Ondertussen krijg ik de indruk dat tegenwoordig iedereen mag klooien met moderne scans (dure beweegbare discolampen) en stoeien met ingewikkelde lichtcomputers.
Het zijn de film- en televisienormen die ik graag gehanteerd wil zien op het podium. Zet er een camera op en je ziet gelijk waar het mis gaat met licht en schaduw. Het menselijk oog is vergevingsgezind, maar dat wil niet zeggen dat er geen wetten zijn die je behoort te beheersen voor je er vanaf kan wijken. Het kan allemaal zo veel beter en dat heeft volgens mij niets te maken met de hoeveelheid lampen.
Er ontstaat ook op een podium meer diepte als je licht op het achterdoek zet en zorgt dat iedereen mooi tegenlicht heeft. De sfeer komt beter uit als je verschillende kleuren gebruikt zonder te overdrijven. Toplicht levert vervelende schaduwen op in gezichten (je ziet zo de ogen niet) en er is helemaal niets mis met wit voorlicht.