pilot

Als een omroep of produktiehuis een idee heeft voor een nieuw programma is het gebruikelijk dat er een proefaflevering wordt gemaakt. Soms om hoge heren te overtuigen, vaak om te kijken of het concept in de praktijk werkt. Een pilot noemen we dat. In principe een mooi principe. Je kunt eens wat uitproberen en als het goed is hier en daar schaven, fijnslijpen of een beetje boetseren. In het ergste geval gaat het plan met pilot en al in de prullenbak. Ook goed.

Alleen is het maken van proefprogramma’s een prijzige hobby. Meestal wordt er alleen aan begonnen als de kans groot is dat er een serie van komt. Vaak zijn er al toezeggingen, afspraken of zelfs halve garanties. En dan gaat de producent of omroep shoppen om te kijken of ze de pilot een beetje goedkoop kunnen laten maken.

Zo hebben veel facilitaire bedrijven een speciale pilot-regeling. Een deal dat zij de apparatuur bij een dergelijke proefopname voor niets meegeven met daarbij de afspraak dat als er een serie komt deze bij dat facilitaire bedrijf wordt neergelegd. Een andere constructie is dat er betaald wordt zodra het format verkocht is. Het facilitaire bedrijf neemt een risico, maar wint zieltjes bij omroepen en/of produktiehuizen en heeft werk als de missie slaagt.

Persoonlijk vind ik het vaak schimmig, de wereld van pilots, proefprogramma’s of testbeelden. Opeens gaat een producent in zee met een partij waar ze nooit zaken mee doen, maar waar ze spotgoedkoop spullen kunnen krijgen. Of ze ritselen van alles onder het mom van pilot en dan blijkt dat het uiteindelijk gewoon een aflevering is die wordt uitgezonden. Zelf heb ik anderhalf jaar geleden meegewerkt aan een pilot voor een interessant programma. De mensen werden betaald, maar de spullen niet. Toen het klaar was hoorden we niets meer van de betreffende omroep. Tot ik laatst op tv zag dat er een serie van gemaakt is. Met een ander facilitair bedrijf en met een andere regisseur, die weer met andere cameramensen werkte. De personen die nu betrokken waren bij het project wisten niets van dealtjes uit het verleden. Zeiden ze. Het gedupeerde facilitaire bedrijf kon of wilde niet heel hard aan de bel trekken, omdat het een grote klant betrof.

Dit soort gekonkel maakt dat ik altijd op mijn hoede ben als ze mij bellen voor een pilot. In principe doe ik niet mee, tenzij het plan briljant is of de makers moeten vrienden zijn en geen geld hebben. Als iemand die ik ken een goed idee heeft, enthousiast is en iets uit de klei wil trekken ben ik altijd bereid om mee te denken. Zelf probeer ik ook wel eens iets van de grond te krijgen en zoek ik voortdurend naar een format dat gemaakt moet worden. In zo’n geval maakt geld niet gelukkig; het maken van een mooi programma wel. Maar zodra geldverslindende omroepen of RangeRover-producenten willen dat ik sponsor of het risico draag, dan geldt het aloude adagium: Voor niets gaat de zon op!