de zwijger

Ik kende Willem niet, maar hij was niet te missen. De man zag er overduidelijk uit als een regisseur. Zo’n woeste bos grijs krullend haar, een lange regenjas, bont overhemd en krokodillenleren cowboylaarzen. Iemand die ferme handen gaf en aan alle kanten zelfvertrouwen uitstraalde.

Tijdens de regiebespreking ontvouwde hij een ambitieus plan. We zouden het eens heel anders doen, want slechte concertregistraties waren er immers al genoeg. Daarom had hij ook een zeer verrassende cameraopstelling bedacht. Het begrip ‘Woodstock’ viel. Verder wist hij ons vooral heel goed te vertellen wat hij niet wilde.

De functie van regisseur bij een meer-camera productie kan op totaal verschillende wijzen worden ingevuld. Een eerste indruk zegt vaak niks. Je hebt emotionele schreeuwers, blaaskaken, maar ook heel rustige types. Regisseurs met en zonder visie. De gepassioneerde, de coachende, de talentvolle creatievellingen... enzovoort. De een maakt zijn ploeg beter en bij een ander regeert de angst. Het is net leiding geven. Vol vertrouwen of juist op basis van wantrouwen. Zeker van hun zaak of twijfelachtig. Gedreven en gelaten.  

Meestal weet je het als het programma of de opname twee minuten onderweg is. Soms heb je het al in de gaten na een halve minuut repeteren. Het is dat moment waarop cameramensen even naar elkaar kijken.

Deze regisseur had zijn totaal eigen aanpak. Op input van de ploeg zat hij niet te wachten. Hij wist het allemaal wel. Tot hij plaats had genomen op de regisseurstoel, voor alle beeldschermen in de wagen. Toen bleek dat zijn manier van werken wel heel uniek was. Hij deed iets wat andere regisseurs in mijn bijzijn nog nooit hadden gedaan.

Willem zweeg!

We hadden dus te maken met een regisseur die helemaal niets zei. Die geen enkele aanwijzing gaf, geen keuze maakte en niks stuurde. Nada, noppes, rien du tout, nul komma nul, zero, niks... Stil, als in NIET PRATEN.

Bij de repetitie waren de eerste drie beeldwissels voor de schakeltechnicus. Daarmee maakte de ervaren knoppendrukker zoveel indruk dat de regisseur dicht sloeg. Gedurende de hele doorloop hield Willem zijn mond. Niet één keer probeerde hij nog iets toe te voegen.

Na afloop van de doorloop was hij verdwenen, terwijl wij graag wilden weten of dit was wat hij in gedachten had. Ook de schakeltechnicus vroeg zich af of hij zich meer moest inhouden om de regisseur alle ruimte te geven. Antwoord op onze vragen kregen we echter niet. De regisseur meldde zich pas weer toen het concert begon. Hij had een biertje meegenomen, ging achterover zitten en legde zijn voeten nog net niet op de desk van de dure regiewagen.

Nu waren de eerste schakelingen wel voor hem. Hij deed iets!

Maar of dat verstandig was waag ik te betwijfelen. Wij cameramensen keken naar elkaar en alsof hij dat in de gaten had hield hij prompt wijs zijn mond. Hij liet de ervaren schakeltechnicus opnieuw zijn gang gaan. In het daarop volgende uur heb ik hem twee keer gehoord. Dan moest hij even kuchen.

Direct na afloop sprak deze bijzondere regisseur de legendarische woorden: ‘Ik ben heel happy. Respect! Het was een genoegen om jullie bezig te zien.’

Hij stond op en verliet de regiewagen. Ons in verwarring achterlatend. Ik zou in zijn geval helemaal niet blij zijn en depressief naar huis gaan, maar deze man was buitengewoon vrolijk. Hij kwam nòg zo’n ferme hand geven en vertelde dat zijn werk nu pas ging beginnen: ‘We hebben de bouwstenen verzameld. In de montage ga ik er iets van maken.’

Ik heb dat even ervaren als een belediging, maar toen ik een paar maanden later het eindresultaat bekeek snapte het helemaal. Er is volgens mij verdomd weinig gemonteerd. De door de schakeltechnicus geregisseerde versie was dan ook erg strak. Ik vrees dat de enige bijdrage van Willem een stevige factuur was en hooguit nog het opstellen van de aftiteling.