Deze week is weer een nieuwe editie van het vakblad Broadcast Magazine verschenen. Met deze maand het tweede portret uit de reeks 'Van de vloer...'. Dit keer gaat het over 'de opnameleider' en dus heb ik niemand minder dan Tommy Byrne mogen interviewen. Wie dat verhaal wil lezen zal een abonnement moeten nemen en dat kan ik overigens iedereen van harte aanbevelen. Mijn column Point of View, over veiligheid tijdens het werk, kan je hier onder lezen:
Steeds vaker staat op
het callsheet dat veiligheidsschoenen tijdens de klus verplicht zijn. Nou kan
je in de basis niks tegen het gebruik van stalen neuzen hebben, maar ik word
altijd een beetje recalcitrant van zulke voorschriften. Alsof ik niet zelf kan
bepalen wat goed voor me is. Ondertussen wil ik weten hoeveel cameramensen de
afgelopen jaren hun tenen hebben bezeerd tijdens het werk. En waarom moet ik
wel zulke schoenen dragen, maar geen helm? Zullen we niet gelijk ook kniebeschermers,
reflecterende kleding en werkhandschoenen aantrekken? Wat dacht je van een
veiligheidsbril, gehoorbeschermers of een kogelvrij vest?
Cameraman is een
avontuurlijk beroep. Elke zichzelf respecterende cameraman haalt regelmatig
capriolen uit waarbij je aan veiligheidsschoenen alleen niet genoeg hebt. Onlangs
zag ik nog beelden van een collega die met een parachute in De Kuip landde, wat
een goed voorbeeld is van het cameramannen-motto: ‘Alles voor het shot!’
Cameramannen klimmen
op gammele steigers of ze balanceren met hun dure apparaten op levensgevaarlijke
keukenladdertjes. De ene dag filmen ze zittend in de open kofferbak van een rijdende
auto en de andere dag hangen zij uit een helikopter. Dan staan ze bovenop een
windmolen, als een wokkel gedraaid achterop de motor in een wielerkoers of ze zoeken
de rand op van een hoog podium. Als het moet dalen zij af in illegale
goudmijnen, maken opnamen in de leeuwenkooi van een bijna failliet circus of ze
staan vooraan bij een mislukte pitstop. Om over de gevaren van cameraposities langs
de lijn in voetbalstadions nog maar te zwijgen.
Een beetje cameraman doet
zijn eigen stunts en we kennen allemaal voorbeelden van momenten waarop het
maar nét goed ging. Daarom denken wij altijd goed na over de risico’s. Toch is
de kans dat er iets mis gaat groter dan wanneer je op een kantoor de debiteurenadministratie
verwerkt. Vandaar dat de premie van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor
cameramensen zo hoog is. Die kosten gaan overigens niet omlaag wanneer wij
massaal investeren in veiligheidsschoenen.
De instructie om stalen
neuzen te dragen komt niet van mensen die zich werkelijk bekommeren om de tenen
van camera- en geluidsmensen. Dit gaat over aansprakelijkheid; over de angst
voor claims. Het is een ‘verzekeringsmenerendingetje’ en daar heb ik moeite
mee, want zodra opdrachtgevers zich verschuilen achter kleine lettertjes,
terwijl wij onze nek (of voeten) uitsteken voor een mooi programma, voelt dat
niet goed.
De Nederlandse televisie wordt een stuk saaier als
cameramensen zich strikt aan de regels houden. Veel mooie shots kunnen dan niet
meer gemaakt worden. Sommige programma’s komen helemaal in de knoei en in andere
gevallen levert het budgettair problemen op.
Ik denk dat we beter op het callsheet kunnen schrijven
dat ‘gezond verstand’ verplicht is. Uiteraard moeten we stevige schoenen
dragen, maar het is onvermijdelijk dat we af en toe de grens opzoeken. Dit kan echter
alleen wanneer degene die het risico loopt zich onvoorwaardelijk gesteund voelt
door zijn of haar opdrachtgever en dat is nu helaas nog niet altijd het geval.
Omroepen, producenten en facilitaire bedrijven laten hun
medewerkers geregeld barsten. Als iemand iets op zijn voet krijgt, tijdens het
werk uitglijdt of per ongeluk op een boze medemens botst wordt snel gekeken of er
nog iemand aansprakelijk gesteld kan worden. Ik vind dat je eerst de
betreffende medewerker moet oprapen. Sla een arm om hem of haar heen en vergoed
indien nodig de schade, want hoe vaak komt een ongeluk eigenlijk voor? Zelden.
En hoe vaak nemen cameramensen risico’s voor een mooi programma? Dagelijks! Bedenk
dus eerst hoeveel profijt we hebben van al die goedkope stuntmensen en begin niet
te piepen als het een keer mis gaat.
Ik verheug me nu al op het callsheet met de tekst:
‘Kijk goed uit, maar weet dat je werkt voor een betrouwbare en loyale opdrachtgever.’
Is een spannend boek over te schrijven over dit onderwerp, Vergeet nooit dat ik op een heftruck stond voor een shot naar beneden in een hele hoge opslaghal van een tapijtreus. Wist niet dat er heftrucks waren die zooooooooo hoog konden. Enfin, het ging dus om een tilt down met dat ding, zeg maar, maar daarvoor moet je wel eerst omhoog....... en uiteraard draai je ook als je omhoog gaat. En dat deed de heftruckchauffeur veel sneller dan ik gedacht had. Voor ik het in de gaten had zat ik in de nok en dat was - mijn geheugen kan er 25 jaar later niets anders van maken - heeeeel hoog! De houten pallet onder mijn schoenen - zonder stalen neuzen - kwam met een schok tot stilstand. Ik haalde mijn oog zo snel ik kon van de zoeker en ruilde het evenwicht van de zwart wit-wereld zo snel ik kon in voor die van de werkelijkheid om mij heen, ergens tussen de 10 en 12 meter hoog op een houten pallet van een vierkante meter. Ik zakte razendsnel diep door mijn knieeen, met de linker hand een van de nog natrillende Sachtlerpoten zo hard mogelijk naar beneden duwend als ik kon terwijl ik over mijn rechter schouder keek om met mijn rechter hand achter mij iets vast te grijpen, maakte niet uit wat. Het enige wat ik zag waren echter de zware met zwart vet besmeurde kettingen die van de razendsnelle trip naar boven eveneens nog na stonden te trillen, of bewogen ze zelfs nog? Hoe het verder ging, is uit mijn geheugen gewist. We kukelden in ieder geval net niet naar beneden.
BeantwoordenVerwijderenHet was nog voor de tijd dat de arbo een houten kist voorschreef waarin je moest staan als je met een heftruck naar boven ging. Wel zo veilig alhoewel die kist natuurlijk voor de cameraman veel te hoog was en je camerahoek te veel beperkter.
Gerard