Met aandacht heb ik geluisterd naar de podcast #MeBudieToo. In het kader van de Dutch Media Week heeft televisieregisseur Jos Budie een aantal van zijn vakbroeders uitgenodigd om te spreken over de manier waarop zij communiceren of communiceerden met hun crew. Alom gewaardeerde grootheden als Martijn Lindenberg, Rudolf Spoor, Rolf Meter, Bob Rooyens, Alex Bordewijk en Henk van Engen komen aan het woord. Deze podcast is een aanrader voor iedereen die een rol speelt aan de technische kant van televisieproducties. Het gaat vooral over een grote verandering die haast onopgemerkt heeft plaatsgevonden in het productieproces van televisieprogramma’s. Namelijk dat een televisieregisseur zich anno 2022 anders moet opstellen tegenover de mensen waarmee hij werkt dan pakweg vijftien jaar geleden.
Budie heeft daar moeite mee. Volgens hem kan je niet meer zomaar met een vuist op tafel slaan of een halve vloek door de intercom kan laten rollen als iets niet gaat zoals je wil, want dan komen er klachten vanuit de ploeg of zelfs van de opdrachtgever. Op het moment dat de spanning oploopt en er enige frustratie om de hoek komt kijken, mag de regisseur niet eens meer zuchten, omdat mensen daar heftig op reageren. De hamvraag van deze podcast is of het ten koste gaat van de kwaliteit van programma’s als de regisseur in het heetst van de strijd zijn of haar emoties onder controle moet houden.
Het levert een interessante podcast op, maar uiteindelijk komt er geen antwoord op die vraag. Voor mijn gevoel blijft het een beetje hangen in een generatiekloof-dingetje en dat is zonde. Als je er alleen zo tegenaan kijkt, doe je die grote namen van weleer tekort. Maar het gesprek heeft mij ook aan het denken gezet. Ik denk dat er inderdaad wel iets is veranderd.
Er was een tijd waarin het in televisieland vrij normaal leek te zijn dat bepaalde regisseurs hun crew op niet zachtzinnige wijze duidelijk maakten hoe zij het hebben wilden. Vloeken was daarbij niet ongebruikelijk. Ze konden mensen soms behoorlijk op hun huid zitten. Ook was er regelmatig iemand in de ploeg de pispaal en op die manier probeerden bepaalde regisseurs alle overige medewerkers op scherp te zetten. Het motto was: ‘If you can’t stand the heat, stay out of the kitchen.’ Het kon er hard aan toe gaan. Sommige regisseurs waren gevreesd, omdat ze echt genadeloos waren.
Of dat goed of slecht was wil ik in het midden laten. Het was de tijdsgeest en die is veranderd.
Omgangsvormen worden in de hele maatschappij anders en dus ook in onze business. Mensen geven sneller hun grenzen aan en gaan tegenwoordig anders om met kritiek. Ik geloof echt niet dat we gevoeliger zijn geworden en het zegt mijns inziens ook helemaal niks over de kwaliteit of motivatie van de huidige generatie professionals.
Ik vind het persoonlijk een goede ontwikkeling dat het baasje meer een ‘people-manager’ is geworden. In mijn ogen is nog nooit een televisieprogramma beter geworden van een zuchtende en steunende regisseur. Sterker nog, op mij persoonlijk werkt dat averechts. Ik weet ook wel dat een zoompje niet lekker liep of een shot hakkelde. Als ik een shot mis, een ongecontroleerde camerabeweging maak of anderszins sta te klooien, dan heb ik het zelf meestal als eerste in de gaten. Het is op zulke momenten de kunst om rust te bewaren en jezelf daar zo snel mogelijk overheen te zetten. Je moet door. Concentratie herpakken en niet nog meer fouten maken. Een regisseur mag op zo’n moment best even laten merken dat hij baalt, maar zodra hij of zij gaat kreunen, zeuren, mopperen, zeiken of zelfs schelden, kan je de klok er op gelijk zetten dat er meer fouten gemaakt worden. Een zucht kan dodelijk zijn voor de hele productie. Of de ‘t’ die je met je tong maakt, vlak voor er een zucht ontsnapt. Dat komt echt binnen met de intercoms van tegenwoordig. Een regisseur zit dan letterlijk en figuurlijk tussen je oren. Zeker als hij of zij erin blijft hangen. Voor je het weet wordt de hele ploeg angstig en schieten meer mensen op slot. In de hoop dat het hen niet zal overkomen gaan collega’s minder risico’s nemen en dus ben ik van mening dat de kwaliteit van een productie er absoluut niet bij gebaat is als een regisseur geïrriteerd raakt.
Natuurlijk heeft een regisseur de verantwoordelijkheid, bepaalt hij of zij de koers en moet er iemand duidelijk zijn. Een keertje uit de bocht vliegen is natuurlijk geen probleem. We werken in een stressvol wereldje en er mag een hoge mate van vakmanschap worden verwacht. Daar leiding aan geven kan op allerlei manieren. Het is de toon die de muziek maakt. Gelukkig is dat de afgelopen jaren in positieve zin veranderd. De tijd van brulboeien, waarbij cameramensen met knikkende knieën achter hun camera stonden en bijna niemand iets durfde te zeggen, is voorbij.
De regisseurs waarmee ik het liefst werk benaderen alle individuen in een ploeg met respect en zij staan altijd open voor suggesties. Het draait allemaal om het inspireren van mensen. Door iedereen in het team verantwoordelijk te maken voor een eigen afdeling, krijg je een op en top gemotiveerde en trotse ploeg. Soms ontstaat er inderdaad een discussie die even afgekapt moet worden, maar het mooie is dat je een programma krijgt dat niet alleen van de regisseur is, maar van het hele team. Programma’s worden beter wanneer iedereen bereid is om tot het gaatje te gaan en wanneer een regisseur in staat is om zelfs de zwakste schakel beter te maken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ik wil reacties altijd eerst even lezen, voor ze op dit weblog worden geplaatst. Daarom kan het even duren voor een reactie wordt gepubliceerd. Ik plaats niet zomaar elke reactie. Het is mijn weblog, dus ik bepaal wat ik een goede reactie vind en wat niet. Als je het er niet mee eens bent, dan moet je lekker zelf een weblog beginnen.
Anonieme reacties zal ik extra kritisch bekijken.