promotekst

Onderstaande column schreef ik voor Broadcast Magazine en staat in het juli-nummer:

‘Oh ja, we moeten nog even een promo opnemen!’

Dit zinnetje wordt menigmaal pas uitgesproken als de cameraploeg reeds in de veronderstelling verkeert dat de klus geklaard is. Soms tijdens het opruimen. Een enkele keer zelfs als de camera, het licht en geluid al zijn ingepakt. Ik heb het meegemaakt dat de auto al gestart was. Gelukkig zijn cameraploegen altijd flexibel en dienstbaar. Dus wordt alles fluitend uitgepakt en weer in stelling gebracht voor het opnemen van een wervend tekstje. Het kost extra tijd en dus geld, maar kennelijk is dat nooit erg. In zulke (nood)gevallen moet vaak ook nog worden vergaderd of gebeld over de inhoud.

Ik weet dat er in Hilversum specialisten rondlopen, die alles weten van pakkende promo’s. Mannetjes die precies weten hoe je kijkers naar een programma lokt. Die de allermooiste filmpjes kunnen maken, met een juiste tekst, goede muziek en graphics. Als het geen televisie was zou je over ‘trailers’ spreken. Alleen heb ik deze deskundige mensen op locatie nog nooit mogen ontmoeten. Kennelijk zitten zij permanent opgesloten in editsets of in andere donkere kelders van de Oostblok-bunkers op het Mediapark. Bij de programma’s waar ik voor werk is de promo meestal een tussendoortje. Het stiefkindje van de televisie. Het is een dingetje van de eindredacteur en als die er niet is mag een bureauredacteur het opknappen. Desnoods de regisseur of een producer. Uiteraard in samenspraak met de presentator van dienst. Met een beetje pech gaat de cameraman zich er ook mee bemoeien en wordt zo’n promotekst uiteindelijk, na lang polderen, een slap compromis boordevol clichés.

‘Vanavond in …’ en dan een opsomming van namen of onderwerpen. Heel standaard. Presentator in beeld. Ruim medium. Voor de zekerheid nemen we ook nog een tekstje op met ‘Morgen in …’ eentje met ‘Dinsdag in … ‘ en een versie met ‘Straks na de reclame…’

Het liefst alles in tien varianten. Weggooien kan altijd nog. Of, zoals ze dat in Omroepland altijd mooi weten te zeggen: ‘Voor de heb!’

Dan heb je nog de teaser, de cold open en de volgende week in…

Pijnlijk voor de cameraman in kwestie is het feit dat ze in de eindmontage altijd nog een prominente vormgeving over het beeld heen kwakken. Je weet alleen nooit waar. Het is als appelmoes over de sushi; die altijd overheersende huisstijl van de zender. Daarna blijft er niets over van de zorgvuldig opgebouwde compositie. In veel gevallen komen de logo’s en titels dwars over het hoofd van de presentator.

Dit is storend en ergerlijk, maar het hoort erbij en je verandert er toch niets aan. Bovendien is het slechts een promo. Er is echter één ding waar ik me wel mateloos aan irriteer en dat betreft de slottekst van alle presentatoren die even een promo doen. Volgens mij hebben we het al gauw over de helft van alle promo’s op tv. Als je er eens op gaat letten word je er dol van.

Daarom wil ik alle presentatoren van Nederland bij deze oproepen om voortaan alert te zijn. Evenals onze eindredacteuren, bureauredacteuren en andere tekstschrijvers. Opnameleiders mogen wat mij betreft direct in beeld springen als ze het weer horen en ik wil al mijn cameracollega’s oproepen om in het vervolg resoluut op STOP te drukken als de volgende woorden voorbij komen. Na vandaag moet het definitief afgelopen zijn met die denigrerende woordjes en het nog net niet opgeheven vingertje. Het moet verboden worden dat iedere presentator, aan het eind van elke promo, tegen de mensen in de huiskamer zegt:

‘…KIJKEN DUS!’