Ik kreeg van boze collega’s een videofragmentje doorgestuurd uit een podcast van twee volwassen jongentjes die zelf helemaal niets kunnen, behalve het ventileren van meninkjes. Een van de twee volg ik al langer op Twitter. Soms lees ik zijn columns in De Volkskrant en een tijdje geleden was hij te gast in een aflevering van College Tour die ik toevallig mocht filmen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik doorgaans een soort van waardering heb voor Sander Schimmelpenninck, die schathemeltje rijk wordt van het zeggen wat hij denkt, maar ook veel stront over zich uitgestort krijgt. Verrassend vaak ben ik het eens met zijn opvattingen, waar meestal wel een idee achter zit.
Nu even niet.
Op studentikoze wijze deden de heren een beetje denigrerend over geluidsmensen bij tv-opnamen. Ik heb de tekst uit hun Zelfspodcast hier even uitgeschreven, omdat ik niet precies weet hoe het zit met de rechten en ik geen zin heb in gezeur na het delen van zo’n video. Het filmpje is vast ergens te vinden en anders kan je de heren natuurlijk ook een extra steuntje in de rug geven door een abonnement te nemen bij Podimo.
SCHIMMELPENNINCK : ‘Ehmmmm… ik wilde nog een dingetje aanstippen en dat is het fenomeen van de geluidsman. Ik ben natuurlijk nu aan het draaien, heel veel draaidagen en dan… Je hebt natuurlijk een cameraman, maar wat veel mensen niet weten is dat je ook een geluidsman mee hebt.’
REESEMA : ‘Maar jij bedoelt dus echt, want je hebt een geluidsman bij mij bij de muziek, maar jij bedoelt diegene met een hengel.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Ja!’
REESEMA : ‘Met zo’n bever aan het eind, bijvoorbeeld. Die bedoel jij.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Het zijn allemaal hele aardige gasten en het zal echt wel nodig zijn, maar je ziet zo’n man staan. Het zijn altijd een beetje van die surfs, shabby gasten -weet jewel- een soort van… woont in Noord…
REESEMA : ‘Je kan ze nu uittekenen.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Ja, jij kent ze en ik ken ze en elke keer heb ik weer een andere. Ze zijn allemaal aardige gasten. Lachen gasten. Heel aardig, hele mooie levenskunstenaars, maar dan zie je die man staan met zo’n tas om zijn nek en daar zit dan zo’n groot blok in, zoals een DJ heeft met allemaal knopjes, waar hij dan een beetje aan zit te draaien en met zo’n enorme hengel met zo’n bal er aan.
REESEMA : ‘En zo’n koptelefoontje op…’
SCHIMMELPENNINCK : ‘En dan zie je zo’n man staan en dan denk je: Wat ís dit??? Dan ben je een volwassen man en dan sta je de hele dag met dat spul…’
REESEMA : ‘Het rare is ook, als je geluidsman bent bij muziek, daar moet je echt wel serieus wat voor kunnen. Dan heb je front of house en dan heb je hele grote tafels en geloof me, dat krijgen wij echt van ons leven niet aan en dit pak je waarschijnlijk ook niet, maar ik snap helemaal wat je bedoelt.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Het is echt wel heel belangrijk.’
REESEMA : ‘Het is heel belangrijk, maar het is inderdaad vrij suf werk.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Het ziet er zo grappig uit. Zo lulig. Dat bedoel ik.’
REESEMA : ‘Cameraman is nog… dat zal waarschijnlijk op een gegeven moment ook een kunstje zijn.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Maar dat is nog stoer. Dat is echt heel zwaar hé?!’
REESEMA : ‘Maar die hengel is ook zwaar alleen, het is…
SCHIMMELPENNINCK : ‘Anders zwaar.’
REESEMA : ‘Ik heb wel het idee dat wij het ook zouden kunnen, behalve dan dat die hengel zo zwaar is.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Nee, wij kunnen het niet. Het is echt een vak, maar ik weet het niet…’
REESEMA : ‘Is het een vak???’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Ja!’
REESEMA : ‘Ja, maar dat? Ik weet het niet hoor.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Ja, die mensen zijn voltijd geluidsman. Wat dacht je dan?’
REESEMA : ‘Ja, maar je gaat toch niet naar de school voor de ? Ik bedoel…’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Jazeker wel.
REESEMA : ‘Gewoon een hengel en klaar.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Tuurlijk niet. Geluidsman is gewoon een erkend beroep.’
REESEMA : ‘Ja, maar je hebt geluidsman, wat ik zeg, bij muziek. Dat is echt een ander vak.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Nee, ik heb het over film en tv nu.’
REESEMA : ‘Ja, dat is geen vak.’
SCHIMMELPENNINCK lacht : ‘Tuurlijk is dat...’
REESEMA : ‘Nee, sorry. Ja, maar dat is ehm…’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Je beledigd nu heel veel mensen. Ik probeerde dit onderwerp heel gevoelig aan te snijden, want ik moet nog door met die mensen.
REESEMA : ‘Nee, ik vind het ook… Het zijn altijd aardige mensen en ik vind het nodig, want je hebt anders geen geluid, dus het is heel belangrijk, maar het is meer inwisselbaar. Want als je mij neerzet met die hengel doe ik waarschijnlijk hetzelfde.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Waarom heb je geen cameramannen die ook geluid doen? Die dat geluid gewoon erbij doen. Dat kan toch.’
REESEMA : ‘Je moet je camera, ook nog zo’n hengel, dat gaat niet.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Heel veel gesprekken zijn gewoon zo’n microfoontje aan mijn borsthaar plakken…’
REESEMA : ‘Ja, maar dáár ga jij dus ehm…. Neehee… zo werkt het niet.’
SCHIMMELPENNINCK : ‘Het fenomeen de geluidsman, Jaap.’
Na het beluisteren van dit fragment was ik in eerste instantie toch even licht geïrriteerd. Kom je aan geluidsmannen; dan kom je aan mijn vrienden. Als je daarover zegt dat ze eigenlijk niks kunnen, dan trap je ook een beetje op mijn overgevoelige zieltje.
Maar we moeten ook relativeren en niet te snel piepen als iemand eens wat roept. We zijn toch niet van suiker? Er zijn al genoeg boze, gekwetste, beledigde en/of verongelijkte mensen op deze aarde. Het is bovendien niet erg om eens een spiegel voorgehouden te krijgen. Dit gekeuvel is niet echt reden om boos te worden.
Dat deden een paar collega’s wel. Bij een paar geluidsmannen kwam er stoom uit de oren. Dat is overigens behoorlijk ongezond als je een koptelefoon draagt.
Het was wel heel makkelijk scoren voor Schimmelpenninck en Reesema. Ondanks het brallerige toontje en het feit dat ik heus wel begrijp dat dit een vorm van humor is toont dit fragment vooral aan hoe slecht de mannetjes geïnformeerd zijn. Ze hadden hier niet over nagedacht en zich blijkbaar geen seconde verdiept in het fenomeen geluidsman of -vrouw. Dat is jammer en ook best wel slecht, want als je veel draaidagen hebt (zoals er beweerd wordt) dan zou je toch op zijn minst verwachten dat zij eens praten met de mensen waarmee ze werken.
Natuurlijk mag je vinden dat het er lullig uitziet als een volwassen man met een zak om zijn nek en een stok in de lucht loopt, maar achter dit plaatje zit wel wat meer. Het is een specialistisch vak, waar zeker niet iedereen voor in de wieg gelegd is. Een geluidsman of -vrouw moet technisch zijn, superhandig, sterk, maar ook sociaal en creatief.
Dit podcastfragment toont ook aan dat deze beroepsgroep enorm ondergewaardeerd wordt. Ik had liever gehoord dat Schimmelpenninck en Reesema het hadden opgenomen voor de geluidsman, omdat die bij tv over het algemeen schandalig slecht betaald wordt. Zeker als je het in verhouding zet tot wat sommige mannetjes tegenwoordig verdienen met ‘meninkjes-poepen in podcasts’. Een geluidsman krijgt per dag € 100,- euro minder dan een cameraman. Dat is 25%! Aan het eind van de dag zijn ze net zo lang van huis en even moe. Vroeger kon je nog twisten over het verschil in verantwoordelijkheden tussen een cameraman en een geluidsman, maar die vlieger gaat volgens mij niet meer op. Bij programma’s waar slechts iemand een zender omgeknoopt hoeft te krijgen zijn ze al lang wegbezuinigd. Als er nu nog een geluidsman wordt ingehuurd, dan zijn de cameraman en geluidsman in mijn ogen even belangrijk.
Voor de gemiddelde dagprijs van een geluidsman kan je anno 2023 geen huis kopen, een degelijke arbeidsongeschiktheidsverzekering betalen én serieus sparen voor je pensioen. Die volwassen mannen en vrouwen moeten zich kapot werken om rond te komen. Niet zo gek dat sommige er een beetje ‘shabby’ bij lopen.
Geluidsmensen worden vooral ingehuurd bij producties waar ze verantwoordelijk zijn voor een aantal zenders, de GoPro’s moeten installeren en ervoor moeten zorgen dat alles technisch blijft werken. Tijdcodes locken, alle sporen los opnemen, helpen met licht plaatsen en de cameraman bijstaan als die het menu van zijn camera niet meer begrijpt.
Het afbraakrisico is gigantisch. Zodra er ergens iets niet helemaal klopt, krijgt de geluidsman op zijn duvel. Ook al was de dag te krap gepland, de voorbereiding minimaal of er zoveel techniek nodig dat het onmogelijk is om alles te controleren.
In veel gevallen redden de geluidsmensen de productie. Zij kunnen namelijk alles. Soms metselen of schilderen ze zelfs een muurtje bij dat ene klusprogramma waar altijd tijdnood heerst. Of ze vangen als ware psychologen mensen op die net zijn gekwest door presentatoren zonder gevoel. Natuurlijk rijden ze de auto, hebben ze een reserve accu voor de camera, pakken ze snel een flesje water voor de emotionele productiestagiair die het niet meer kan handelen, lenen ze hun handschoenen uit aan de vergeetachtige regisseur en vliegen ze snel nog even met een drone voor de exterieurshots, terwijl de cameraman een vies vegetarisch lunchbroodje naar binnen werkt.
Je kan makkelijk flauw doen over de geluidsman, maar zet voor de grap eens bij je favoriete tv-programma het geluid uit. Als het beeld onverhoopt wegvalt kan je in negen van de tien gevallen gewoon volgen waar het over gaat. Zonder geluid is dat kansloos.
Gelukkig verschenen er in de appgroep van camera- en geluidsmensen binnen een week na de podcast van Reesema en Schimmelpenninck al foto’s en video’s waaruit bleek dat die twee heren op hun nummer waren gezet door slimme geluidsmannen die hun tas en hengel even hadden uitgeleend aan de podcastmakers. Ik hoop dat ze er echt iets van geleerd hebben en dat ze voortaan een kleine buiging maken als de geluidsman binnenkomt, in plaats van hun neus ophalen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ik wil reacties altijd eerst even lezen, voor ze op dit weblog worden geplaatst. Daarom kan het even duren voor een reactie wordt gepubliceerd. Ik plaats niet zomaar elke reactie. Het is mijn weblog, dus ik bepaal wat ik een goede reactie vind en wat niet. Als je het er niet mee eens bent, dan moet je lekker zelf een weblog beginnen.
Anonieme reacties zal ik extra kritisch bekijken.