de zip

We zijn live in Groningen. Regisseur Paul van Koelen geeft gas. Schakeltechnicus Derk Roesink heeft op zijn grote beeldmenger meer aanslagen per minuut dan Bagdad in de afgelopen tien jaar. Wat betekent dat wij met zes camera's op de vloer hard moeten werken om het tempo bij te benen.

In aanloop naar de verkiezingen voor de Provinciale Staten zijn er, vijf zaterdagen achter elkaar, politieke debatten die rechtstreeks worden uitgezonden bij RTV Noord. Telkens vanaf een andere locatie. Zo waren we al in Winschoten en Stadskanaal, vandaag zijn we bij Leek. Om precies te zijn op Kasteel Nienoord. Een van de zalen is omgetoverd tot een kleine tv-studio.

Het is krap. De camera's staan in een cirkel rondom de lijsttrekkers en -om in militaire termen te blijven- we staan in elkaars 'line-of-fire'. Zo kunnen we de discussies in alle mogelijke kijkrichtingen optimaal aanschieten, verbanden leggen tussen de politici die letterlijk en figuurlijk tegenover elkaar staan, maar de kans is ook groot dat we per ongeluk een collega aanschieten. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dus moeten we voortdurend alert zijn, goed weten wat de andere camera's maken en wanneer je bij een collega in het shot dreigt te rijden. Dat alles in een splitsecond en op de vierkante millimeter.

Uiteraard moeten we ook het gesprek volgen. Koppensnellen. Wie lult is in beeld en anders degene die (non-verbaal) reageert. Elke camera heeft zo een stuk of drie, vier personen die hij moet maken. Het is een kwestie van voortdurend snel reageren en anticiperen.

Op deze manier televisie maken is spannend. Zeker in dit tempo en met een regisseur die geen genoegen neemt met 'Ik doe toch mijn best'. Hij haalt het onderste uit de kan, zet iedereen op scherp en is pas tevreden als we de grenzen hebben opgezocht. Het is drie kwartier oorlog. Een moment van onachtzaamheid kan fataal zijn.

Zo blijkt.

Ik sta achter camera 3 en heb een medium shot van de CDA lijsttrekker. Hij is niet aan het woord, maar het gaat wel over een standpunt van zijn partij. Even kijk ik naast mijn zoeker om het overzicht te houden. Wie doet wat, wie reageert en hoe staan de andere camera's? Ik volg het gesprek, maar hoor kennelijk een regieaanwijzing niet.

'Camera 3 vast! En drie.'

Het rode lampje is gaan branden, maar ik heb dat in het heetst van de strijd even gemist. Remy van Mannekes, presentator van het debat, geeft de lijsttrekker van de PVV het woord. Dat krijg ik wel mee en als in een reflex pan ik met een razendsnelle zip van de CDA-er naar de PVV-er. Krak! En raak. En scherp. Maar ondertussen heb ik het rode lampje ook gezien. Te laat. En ik hoor de regisseur al vloeken. Terecht...

Het is één klein momentje in de live-uitzending. Misschien is het de meeste kijkers ontgaan, want inhoudelijk was mijn actie zo gek nog niet. Cameratechnisch is het een blamage. Een stomme en onnodige actie. Iets wat elke cameraman kent en waar we allemaal ziek van zijn als het ons overkomt. Zeker als de misser onherstelbaar is, in zo’n rechtstreekse uitzending.

Ik baal als een stekker en moet mezelf even herpakken om niet nòg een fout te maken. Fout op fout komt namelijk vaak voor in dit soort situaties, omdat de concentratie is verstoord na zo’n zip.

Ik weet niet zeker of ‘zip’ echt jargon is of niet, maar het is iets wat regelmatig voorkomt en een strakke uitzending behoorlijk kan ontsieren. In ieder geval voor de cameraman in kwestie. Dan kan het verder nog zo goed gegaan zijn, bij mij hoeven ze niet meer aan te komen met de vraag wat ik er van vond.

(voor de duidelijkheid: Deze foto is gemaakt tijdens de repetitie!)