hadjedat?

Een goede verslaggever staat op de momenten die er toe doen achter zijn cameraman en is zich, net als de betere geluidsman, bewust van het feit dat de man met de camera op rechts een gigantische dode hoek heeft. Bovendien is een extra paar ogen altijd welkom. Verslaggevers die op moment suprème even verderop gaan socializen met collega’s en/of voorlichters zijn over het algemeen geen knip voor de neus waard. Zij mogen achteraf niet meer mopperen.

Natuurlijk hoef je een goede cameraman niets te vertellen, maar zo nu en dan souffleren dat er iets staat te gebeuren kan nooit kwaad. Checken of hij gezien heeft wat jij de kijker wil laten zien, dat mag ten allen tijde. Zo lang je de cameraman maar niet gaat aanstoten, in de juiste richting duwen of -erger- aan zijn statief trekt. Voor je het weet verpest je een wereldshot. Gewoon achter hem gaan staan en het zachtjes vragen of mededelen. Een antwoord hoef je niet te verwachten als hij geconcentreerd aan het filmen is, maar een echte cameraman kan luisteren en filmen tegelijk.

Persoonlijk vind ik het leuk om ‘Heb ik al!’ te kunnen zeggen als een verslaggever of regisseur vraagt om een specifiek shot. Dan krijg ik het gevoel dat ik er bovenop zit, dat ik scherp ben en aanvoel wat mijn opdrachtgever wil, ook al moet ik het shot in veel gevallen nog eens draaien, omdat veel verslaggevers van nature wantrouwig zijn.

‘Ja, doe nog maar een keer.’ Zeggen ze dan.

De ‘Hadjedatjes’ zal ik dit soort opnamen voor het gemak even noemen. Want ‘Had je dat?’ is misschien wel de meest gestelde vraag tijdens het draaien. Heel scherpe verslaggevers hebben al gezien of je stond te filmen of niet. Zij willen alleen weten hoe close het is en -als het een complexe opname is- of hij bruikbaar is. ‘Had je dat?’, zeggen ze dan. Zij zien overigens ook aan de gezichtsuitdrukking van een cameraman of hij tevreden is. Of niet.

Maar er zijn helaas ook genoeg verslaggevers die niet opletten en pas wakker schrikken als op het trainingsveld een speler kermend van de pijn ter aarde stort. Zo’n ‘Hadjedat?’ is al irritanter en dan is het altijd erg prettig als je kan antwoorden met een zelfverzekerd: ‘Tuurlijk!’

Een hele erge ‘Hadjedat?’ is die van een verslaggever die het nog durft te vragen terwijl hij kon zien dat de lens van de camera een heel andere kant uit wees op het moment dat die speler zich blesseerde. En al helemaal als hij zelf in paniek aan komt hollen van zijn theekransje.

Dan heb je nog de dooddoener. Als die verslaggever ook nog serieus durft te vragen: ‘Waarom had je dat niet?’ Een collega van mij heeft dat jaren geleden op briljante wijze opgelost door zo’n kluns in het bijzijn van verschillende collega’s heel kinderlijk uit te leggen hoe een camera in elkaar zit:

‘Kijk, dit is de lens. Alles wat zich voor deze lens afspeelt zou ik in beeld kunnen hebben. Mits de camera loopt en ik niet toevallig heb ingezoomd op een ander detail. Dan heb ik het voor het gemak even niet over scherp stellen en diafragmeren. Maar dit is de batterij. In principe de achterkant van de camera. Alles wat zich aan deze kant afspeelt heb ik niet in beeld. Dusss...’

Ik geloof niet dat hij en die verslaggever daarna ooit nog met elkaar gewerkt hebben.

Een legendarische ‘hadjedat?’ uit mijn eigen carrière stamt nog uit de jaren negentig. Twee grote judotrainers hadden bonje met elkaar en hun pupillen stonden tegenover elkaar in de finale van een NK. Na afloop van deze partij draaide alles om het moment waarop die trainers elkaar een hand gaven. Terwijl ik een keurig medium maakte van een van beide heren en hem wilde volgen tot hij de ander tegen kwam, begon de regisseur in blinde paniek tegen mijn rechter elleboog te stoten.

‘Let op, let op, let op, let op... ze gaan elkaar een hand geven!’, gilde hij. En de commentator trok vlak voor moment suprème hard aan de pook van mijn statief. ‘Daar! Daar! Daar! Daar!’ Brulde hij en met zijn andere hand wees hij in de richting waar ik een paar seconden eerder nog een keurig shot had. Dus hadden we niks. Pas op het moment dat die trainers elkaars handen weer los lieten had ik iets wat leek op een scherp shot.

‘Had je dat?’, vroegen de verslaggever en de commentator tegelijk.

Volgens mij ben ik even heel boos geworden. En toen was dat shot opeens helemaal niet meer zo belangrijk.