storm voor de stilte

Het is druk in Omroepland. Camera- en geluidsmensen die nu te weinig werk hebben moeten eens serieus achter hun oren krabben. Technisch televisiepersoneel is niet aan te slepen. Op piekmomenten (vaak in de weekenden) zijn alle facilitaire bedrijven compleet uitverkocht. De concurrenten moeten bij elkaar inhuren om alle opdrachten te kunnen klaren en met enige regelmaat rukken regiewagens uit het buitenland aan. Ik vraag me serieus af of dit de laatste storm voor de stilte is.

Er hangt voor de publieke omroepen een serieuze bezuiniging in de lucht. Meer dan 20% van het huidige budget zal de komende jaren worden gekort en de kans bestaat dat dit pas het begin is. Verschillende politieke partijen willen nog veel dieper snijden in de omroepgelden. De gedachte is dat het voor minder kan als omroepen fuseren.

Dat zal allemaal wel, maar ik vrees dat dit niet genoeg is. Bovendien zie ik het nog niet helemaal voor me dat de publieke omroep echt efficiënt wordt. Daarvoor zijn er teveel eilandjes, teveel ego's en te weinig sterke managers die precies weten wat er op de studiovloer speelt.

Neem het verhaal van de 1 Voor de Verkiezingen. Een unieke samenwerking tussen Pauw & Witteman en Knevel en Van de Brink. Maar naar het schijnt dat de heren van de VARA niet vanuit de EO studio in Hilversum willen werken en de mannetjes van de EO weigeren het programma te maken in de goddeloze stad Amsterdam. Dus werd er een grote tent gebouwd in het centrum van Utrecht en staan twee complete studio's onnodig leeg. Leuk voor de werkgelegenheid, maar niet bepaald een voorbeeld van efficiency.

Kortom, de omroepen krijgen nog een hele dobber aan die aankomende bezuinigingen. Het is uitgesloten dat dit niet ten koste gaat van de programmering. In de nabije toekomst worden er minder eigen producties gemaakt en meer programma's in het buitenland aangekocht. Ze zullen zeker proberen om nog meer te beknibbelen op faciliteiten.

Toch lijkt geen van mijn collega's zich daar op dit moment serieus zorgen over te maken. Dat komt wellicht omdat camera- en geluidsmensen in de loop der jaren gewend zijn geraakt aan bezuinigingen. De facilitaire markt staat al bijna twintig jaar onder druk. Sinds het begin van de jaren negentig wordt technisch televisiepersoneel langzaam gefileerd door middel van de kaasschaafmethode. En als ze er een keer iets bij krijgen is het meestal een sigaar uit eigen doos.

'Het zal allemaal wel', denken ze nu massaal. En: 'We zien wel!'

Ik hou ook niet van doemscenario's, wil het liefst positief blijven en heb geen glazen bol, maar het zou zomaar kunnen dat we voor een enorme audiovisuele crisis staan. Hoe gaat het met ons over een of twee jaar?

Er hoeven helemaal niet veel klussen weg te vallen voor de totale paniek uitbreekt. Het enorme leger van freelancers waar de omroepen, producenten en facilitaire bedrijven nu nog dankbaar gebruik van maken krijgt serieuze klappen als er bijvoorbeeld 10% van het werk weg valt. Facilitaire bedrijven zetten dan gelijk in op het oude motto: 'Eigen volk eerst!' Collega's die vervolgens onvoldoende opdrachten krijgen zullen niet direct stoppen. Niemand krijgt een uitkering, dus elke euro die ergens te verdienen valt is mooi meegenomen. Ik vrees dan ook dat vooral de tarieven opnieuw onder druk komen te staan.

Maar je hoort er niemand over. Iedereen is druk en je ziet overal lachende gezichten. 'Gekkenhuis!' roepen collega's als ik vraag hoe het met ze gaat. Wanneer ik verder vraag zeggen ze: 'Ah, joh!' en maken ze een wegwerpgebaar alsof ik me niet zo druk moet maken. Het komt altijd weer goed.

Niemand heeft een plan. Bijna niemand een serieus vangnet. Freelancers in Omroepland zijn nou eenmaal opportunisten. Optimisten, zo je wilt. En ik moet eerlijk bekennen dat ik geen haar beter ben. Momenteel ben ik gewoon lekker druk met de stormvloed aan klussen die nu voorbij komt. En als het straks stiller wordt...
Ik heb geen idee!