Het geluid tijdens de intocht van Sinterklaas

De intocht van Sinterklaas in Apeldoorn was er eentje om niet snel te vergeten. Voor het eerst kwam de Goedheiligman niet per boot, maar met een stoomtrein, zijn gezelschap bestond alleen nog maar uit roetveegpieten én hij had een nieuw paard meegenomen. Zoals gebruikelijk werd de landelijke intocht rechtstreeks uitgezonden door Het Sinterklaasjournaal van de NTR. De faciliteiten werden geleverd door NEP. 

Om de feestelijke aankomst van de Sint in beeld te brengen stonden er op en rond de route negen camera’s, waaronder twee draadloze. Er waren graphics en instarts, maar de grootste uitdaging zat hem volgens mij in het geluid. 

Het is niet vanzelfsprekend dat je precies kan verstaan wat Sint en Pieten tegen elkaar of tegen het publiek zeggen, dat je telkens degene hoort die in beeld is en dat Dieuwertje de hele tijd met haar razende reporter Jeroen kan communiceren. Hiervoor waren maar liefst elf zenders in de lucht. De Sint had een microfoontje in zijn baard en ook de belangrijkste pieten waren uitgerust met een draadloze microfoon. Omdat het bereik van die zendertjes niet groot genoeg is om de hele route te dekken, liepen er drie audiopieten met ontvangers mee in de stoet. Een soort wandelende steunzenders die het signaal met grotere en dus sterkere zenders doorstuurden naar een hoog gebouw, waar vandaan het weer via kabels naar de regiewagen ging.

Naast al die zenders stonden er nog eens tweeënveertig (!) microfoons op belangrijke punten. In de studio van Dieuwertje, bij de fanfare, sfeermicrofoons op het station en op het eindplein, bij de band, bij andere optredens en uiteraard hadden alle camera’s een microfoon. De technicus in de wagen had daarnaast nog twee players voor instarts, een player voor karaokemuziek, een jinglemachine, de titelmachine die geluidjes produceerde, een aftak van de band en een microfoon voor de eindredacteur die soms in de uitzending reageerde op vragen van Dieuwertje aan de regie.

Duizelt het je al? Dan zal ik het niet te lang hebben over de kleine vertragingen van de draadloze camera’s en alle gevolgen die dit heeft voor het audio. Om te voorkomen dat bepaalde geluiden dubbel zouden klinken moest alles in de pas lopen en waren alle overige camera’s een heel klein beetje vertraagd. Deze vertraging moest per kanaal in de audiomixer worden ingesteld, omdat het per bron kon verschillen. Alleen de sprekers met oortjes mochten zichzelf niet met vertraging terug horen, dus die luisterden weer naar een aparte mix.

Ben je er nog? Want we moeten het nog even hebben over de complexiteit van de intercom. Dat hoort er ook bij. De verbindingen met Hilversum, de intercom voor de cameramensen en in het bijzonder die van de draadloze camera’s, de oortjes van Jeroen en Dieuwertje, de communicatie met de mensen van de PA en de verschillende intercompanelen in de regiewagen. Op iedere positie in de wagen moesten ze weer met andere posten kunnen communiceren. Daarnaast liepen er buiten heel wat mensen met een portofoon. Twee opnameleiders, een aantal producers en alle assistenten. Daarvoor was er een techniekkanaal, een regiekanaal en een productiekanaal in de lucht.

Om dit allemaal voorelkaar te krijgen waren er maar liefst negen audiotechnici in touw tijdens de intocht. Drie liepen, zoals gezegd verkleed als Piet mee in de stoet. Er liep een hengelaar bij de fanfare, er was een technicus in de studio van Dieuwertje, een vliegende keep en een mannetje op het dak van een hoog gebouw waar de draadloze signalen werden ontvangen en waar vandaan ze weer werden doorgestuurd naar de regiewagen. In die regiewagen zat een geluidstechnicus (HGT) voor de mix in de uitzending en eentje voor alle intercomsignalen. 

Naast de mix voor het programma maakten ze ook nog een mix zonder commentaar voor de samenvattingen in Het Sinterklaasjournaal van die avond. En wat nog leuk is om te vermelden dat er in totaal voor het geluid tweehonderdachtenveertig(!) artikelen waren besteld in het depot van NEP, los van kilometers kabel. 

Ik heb de intocht deze week nog eens teruggekeken én beluisterd. Dat kan ik iedereen aanraden. Zeker nu je weet hoeveel audiobronnen er waren. Als je daar speciaal op gaat letten, dan ontdek je pas hoe compleet zo’n uitzending wordt door het geluid. Ze zeggen wel eens dat je een programma nog prima kan volgen als het beeld opeens wegvalt en het audio overeind blijft, maar zodra al het geluid weg is, snap je er gelijk helemaal niks meer van. Probeer het maar eens. 

We maken ons in Omroepland vaak heel druk over het beeld, maar we moeten de stille jongens van het geluid zeker niet vergeten. Onderschat dat prachtige werk niet. Audiotechnici hebben een  creatief vak, veel vrijheid omdat de regie zich er alleen mee bemoeit als het even niet goed is en ze zijn absoluut onmisbaar tijdens zo’n grote productie. Bij deze maak ik een diepe buiging voor de mannen van het audio tijdens de intocht. Voor Daaf en Mark in het bijzonder, maar ook voor Tim, Sebas, Ruben, Wisse, Rob, Tim, en Ivan.