De verhalen van cameramensen die zich onveilig en niet welkom voelen in voetbalstadions zijn niet nieuw. Zo lang als ik dit werk doe hoor ik over bekertjes pis die in de richting van cameramensen zijn gegooid. Bevroren Mars-repen, aanstekers, munten en bier. Zelf stond ik in het oude stadion van de Graafschap ooit met een camera achter het doel en ben ik een hele tweede helft bespuugd door vijf jongens die niet ouder waren dan 12, terwijl ik aan de andere kant van het hek probeerde om mijn werk te doen. Ik kon ze horen rochelen voor ze een zo dik mogelijke fluim in mijn richting spuugden. Niet één keer, niet twee keer, maar vijfenveertig minuten lang. Het was in 1996 of 1997. Ik was pas een paar jaar cameraman, deed net voetbal en durfde mijn positie niet zomaar te verlaten. De suppoost die ik aansprak haalde zijn schouders op. Na die avond heb ik me voorgenomen om dit nooit meer te laten gebeuren. Toch kan ik me herinneren dat ik later bij Feyenoord in een soort plexiglas bushokje moest staan om enigszins veilig achter het doel te kunnen filmen. Na afloop van die wedstrijd dreven de frietbakjes aan de mayonaise naar beneden langs het plexiglas. Rond mijn positie vond ik tientallen aanstekers, muntjes en zelfs een paraplu.
Tien jaar later, in 2009, schreef ik deze blog over een middagje filmen achter het doel bij FC Utrecht. Vuurwerk ontplofte bijna in mijn gezicht en ik kreeg een muntstuk van twee euro op mijn kop. Ik kan je vertellen dat munten die van hoog gegooid worden hard aankomen. In 2015 schreef ik een blog met de poetische titel ‘Daar moet een piemel in’ over een avondje MVV. Ook over rondvliegende bekers bier, maar vooral over de vreselijke manier waarop vrouwelijke collega’s worden bejegend in voetbalstadions.
Het zijn niet alleen ‘een paar’ idioten op de tribune die ervoor zorgen dat ik voetbalwedstrijden niet meer zo leuk vind om te filmen. Er is regelmatig gedoe in voetbalstadions. Ik voel me er lang niet zo welkom als bij een hockeywedstrijd, bij volleybal, een potje handbal of bij het wielrennen.
Bij voetbalclubs wordt naar ons toe ontzettend ingewikkeld gedaan over deuren die open moeten, de kabels die we trekken, een lift die we graag even willen gebruiken, de plekken waar volgens afspraak regiewagens moeten staan of cameraposities. Sommige trainers kunnen behoorlijk intimiderend doen als je voor hun gevoel te lang een lens op ze richt. Stewards zijn best vaak ontzettend rechtlijnig, ook al ben je in het bezit van de juiste pasjes en hesjes. En dan kan ik mij er echt over opwinden als er vervolgens niks gebeurt wanneer supporters met bier en vuurwerk gooien. Als vrouwelijke collega's worden uitgescholden voor hoer of wanneer ik weer eens moet omlopen om op een plek te komen die ik bijna kan aanraken vanaf het punt waar ik sta: 'Hier mag je niet door hoor!'
Het lijkt erop dat de stemming in stadions er na de coronalockdowns niet beter op is geworden. Nou heb ik niet helemaal recht van spreken, want de afgelopen twee jaren was ik niet vaak bij voetbalwedstrijden, maar ik hoor elke dag de verhalen van gefrustreerde collega's die daar wel een paar dagen per week vertoeven. De keren dat ik voetbal heb gedaan dit jaar was er altijd iets.
De afgelopen tijd zijn er verschillende serieuze incidenten met cameramensen geweest. Om te beginnen is er nog niet zo lang geleden een collega bruut tegen de grond gesmeten door een gefrustreerde medewerker van een Brabantse club. Onlangs ontplofte bij een wedstrijd van Vitesse een vuurwerkbom vlak naast een cameraman, die waarschijnlijk voor de rest van zijn leven een gehoorbeschadiging heeft. Een vrouwelijke collega werd geduwd door een boze trainer. En een paar weken geleden ging er iets mis bij FC Utrecht met (door de club georganiseerd) vuurwerk. Een grote vuurbal landde vlak naast een cameraman, die daar langs de zijlijn zijn werk deed.
Het is voor mij en mijn collega’s lastig om ons over grote en kleine ergernissen uit te spreken. Een aantal freelancers leven voor een belangrijk deel van het werk dat voetbal met zich meebrengt. Niet iedereen vindt alles even heftig. Velen zijn ook liefhebber. Die vinden het jammer als hun sport of cluppie in een kwaad daglicht wordt gesteld. De meningen zijn verdeeld en het wordt niet door iedereen gewaardeerd als je openlijk kritisch bent. Klachten worden in mijn ogen te snel gebagatelliseerd. Als iemand al een keer bij wijze van hoge uitzondering zijn of haar positie verlaat, omdat het daar niet prettig voelt, krijgt hij of zij soms toch nog te horen dat het achteraf eigenlijk best meeviel. Zo wordt het lastig om voor jezelf te kiezen in een kolkend stadion.
John de Mol sprak na het The Voice schandaal over loketten die hij in zijn bedrijf had, waar misstanden gemeld konden worden en hij was oprecht verbaasd dat niemand zich daar meldde. Blijkbaar hadden mensen er weinig vertrouwen in dat er op een professionele manier zou worden gereageerd op klachten of een gevoel van onveiligheid. Dat is mijns inziens bij het voetbal niet anders. Mensen in de leiding van de betrokken firma’s zullen oprecht denken dat je bij hen altijd terecht kan, maar op de werkvloer wordt dat anders ervaren.
Als cameraman sta je helemaal onderaan een lange keten van organisaties en firma’s die afhankelijk zijn van de inkomsten uit het voetbal. Natuurlijk neem ik direct aan dat producers, projectmanagers en leidinggevenden serieus begaan zijn met onze veiligheid en dat ze doen wat ze kunnen om de situatie in alle stadions te verbeteren, maar het blijft lastig om echt met de vuist op tafel te slaan.
De vorige week zag ik de beelden van ADO-supporters die het veld bestormden, nadat hun club in de strafschoppenreeks had verloren. Malloten schoten vuurpijlen af in de richting van het vak met de aanhang van Excelsior. Toen ik dat zag heb ik voor mezelf besloten dat ik voorlopig niet meer naar een wedstrijd in de eredivisie ga. Dat is beter voor mij en waarschijnlijk ook veel beter voor mijn opdrachtgevers in de voetballerij. Niemand zit te wachten op een cameraman die cynisch is en die er even geen zin meer in heeft.
Ik weet ook wel dat ik makkelijk kletsen heb. Op dit moment is het qua werk gelukkig druk genoeg, maar ik vind het ook oprecht jammer. Het liefst ben ik zo allround mogelijk en het filmen van voetbal is hartstikke leuk om te doen.
Alleen wil ik straks niet degene zijn bij wie het ook mis gaat. Dat kan ik me als ZZP’er helemaal niet permitteren. Ik vrees namelijk dat je terecht komt in een donker woud van organisaties en verzekeringsmannetjes die allemaal hun verantwoordelijkheden doorschuiven op het moment dat een malloot een keer een strijker in je capuchon gooit. Als de dader een kale kip is die je niet kan plukken, wordt het een ingewikkeld verhaal om eventuele schade vergoed te krijgen. Op dit moment ben ik er niet van overtuigd dat het goed geregeld is. Dus ga ik de komende tijd lekker (klassieke) concerten filmen. Toneelvoorstellingen, kinderprogramma’s, darts, basketbalwedstrijden, hockey, autosport, wielrennen livestreams en desnoods lekker een weekendje vrij zijn. Hopelijk keert het vertrouwen uiteindelijk weer langzaam terug.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Ik wil reacties altijd eerst even lezen, voor ze op dit weblog worden geplaatst. Daarom kan het even duren voor een reactie wordt gepubliceerd. Ik plaats niet zomaar elke reactie. Het is mijn weblog, dus ik bepaal wat ik een goede reactie vind en wat niet. Als je het er niet mee eens bent, dan moet je lekker zelf een weblog beginnen.
Anonieme reacties zal ik extra kritisch bekijken.