De Meern. 'Kunt u de vraag herhalen in het antwoord?' Iedereen die regelmatig voor televisie is geïnterviewd kent deze opmerking voorafgaand aan een gesprek. Het is een trucje waardoor ze de stem van de verslaggever kunnen wegknippen in de montage.
Ik vraag: 'Wat heb je gegeten vanmorgen?' Jij zegt dan niet: 'Een boterham met kaas.' maar, 'Vanmorgen heb ik een boterham met kaas gegeten.'
Klinkt simpel, maar met een camera op je neus, lampen voor en achter je, een hengel boven je hoofd en een vragensteller die graag korte quotes wil horen is het in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Niet iedereen die voor een camera verschijnt is een koele kikker of een taalvirtuoos.
Echte verslaggevers hebben meer interviewtechnieken in huis en bereiken hun doel ook als de gast de vraagherhaalregel niet toepast. Amateurs en beginners onderbreken de geïnterviewde als deze niet direct komt met hapklare antwoorden, met als gevolg nog meer zenuwen. Van zo'n eis worden gasten vaak onzeker en uiteindelijk zijn ze meer bezig met de verwachtingen dan met het vertellen van een goed verhaal.
Het ergste wat ik op dit gebied ooit heb meegemaakt was een interview met een alleenstaande minderjarige asielzoeker. Een meisje van 19, gevlucht uit Ethiopië en pas twee jaar in Nederland. Het lieve kind sprak onze taal al redelijk goed, maar toen ze haar emotionele vluchtverhaal moest vertellen was ze zo nerveus dat het niet gelijk lekker liep.
In plaats van de geïnterviewde op haar gemak te stellen onderbrak de verslaggever het gesprek direct in het eerste antwoord. Die razende reporter was iets te eager en stronteigenwijs. Een beetje bozig herinnerde hij het meisje aan de afspraak over het herhalen van de vragen.
Daarna ging het natuurlijk weer mis. En weer en weer.
Het meisje dat zo openhartig haar traumatische ervaringen wilde vertellen raakte hopeloos de weg kwijt. De tranen die we zagen hadden niets te maken met het feit dat ze geen idee had hoe het met haar moeder ging en dat ze eenzaam was.
De geluidsman keek mij een paar keer vol ongeloof aan. Na dertig minuten had ik zo'n medelijden met haar dat ik tijdens een bandwissel mijn woede niet kon inhouden. Ik vroeg de rioolrat of hij wel luisterde en of hij niet ieder statement van het meisje wilde verstoren met bot gezeur over zijn montageproblemen. Tussen die verslaggever en mij is het nooit meer goed gekomen.
De afgelopen weken heb ik weer een paar keer gemerkt dat ik gevoelig ben voor extreme scoringsdrift bij verslaggevers. Mensen de vraag in het antwoord laten herhalen is nog te begrijpen, zolang de geïnterviewde er zelf weinig moeite mee heeft. De volgende stap is echter snel gemaakt; de geïnterviewde woorden in de mond leggen. En dáár houd ik niet van!
Stom voorbeeld:
'Wat er gebeurt is best erg.'
'Vind u het een schande?'
'Nou, ja… als u het zo zegt.'
'Nee, zou u de vraag in het antwoord kunnen herhalen?'
'Ik vind het een schande!'
Knip, knip... en dat van die schande blijft over.
Bij een sluwe politicus zal het me worst wezen, maar een burger zonder mediatraining dingen laten zeggen is niet moeilijk en deze mensen realiseren zich lang niet altijd wat de gevolgen van een heftige uitspraak in een slimme montage kunnen zijn.
Er zijn in Hilversum helaas verslaggevers die kijkcijfers belangrijker vinden dan de onderwerpen en personen waarover ze programma's maken. Er worden regelmatig grenzen overschreden, omdat met beperkte budgetten uitzendingen nou eenmaal gevuld moeten worden en programma's overleven alleen als ze goed scoren.
Items die eigenlijk inhoudelijk mislukt zijn (geen goed verhaal) kan je opkloppen, in plaats van in de prullenbak donderden en mensen die niet fel genoeg reageren kan je aangesporen om sexy uitspraken te doen waar ze niet voor 100% achter staan.
Kijk dus uit!
Ik vraag: 'Wat heb je gegeten vanmorgen?' Jij zegt dan niet: 'Een boterham met kaas.' maar, 'Vanmorgen heb ik een boterham met kaas gegeten.'
Klinkt simpel, maar met een camera op je neus, lampen voor en achter je, een hengel boven je hoofd en een vragensteller die graag korte quotes wil horen is het in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Niet iedereen die voor een camera verschijnt is een koele kikker of een taalvirtuoos.
Echte verslaggevers hebben meer interviewtechnieken in huis en bereiken hun doel ook als de gast de vraagherhaalregel niet toepast. Amateurs en beginners onderbreken de geïnterviewde als deze niet direct komt met hapklare antwoorden, met als gevolg nog meer zenuwen. Van zo'n eis worden gasten vaak onzeker en uiteindelijk zijn ze meer bezig met de verwachtingen dan met het vertellen van een goed verhaal.
Het ergste wat ik op dit gebied ooit heb meegemaakt was een interview met een alleenstaande minderjarige asielzoeker. Een meisje van 19, gevlucht uit Ethiopië en pas twee jaar in Nederland. Het lieve kind sprak onze taal al redelijk goed, maar toen ze haar emotionele vluchtverhaal moest vertellen was ze zo nerveus dat het niet gelijk lekker liep.
In plaats van de geïnterviewde op haar gemak te stellen onderbrak de verslaggever het gesprek direct in het eerste antwoord. Die razende reporter was iets te eager en stronteigenwijs. Een beetje bozig herinnerde hij het meisje aan de afspraak over het herhalen van de vragen.
Daarna ging het natuurlijk weer mis. En weer en weer.
Het meisje dat zo openhartig haar traumatische ervaringen wilde vertellen raakte hopeloos de weg kwijt. De tranen die we zagen hadden niets te maken met het feit dat ze geen idee had hoe het met haar moeder ging en dat ze eenzaam was.
De geluidsman keek mij een paar keer vol ongeloof aan. Na dertig minuten had ik zo'n medelijden met haar dat ik tijdens een bandwissel mijn woede niet kon inhouden. Ik vroeg de rioolrat of hij wel luisterde en of hij niet ieder statement van het meisje wilde verstoren met bot gezeur over zijn montageproblemen. Tussen die verslaggever en mij is het nooit meer goed gekomen.
De afgelopen weken heb ik weer een paar keer gemerkt dat ik gevoelig ben voor extreme scoringsdrift bij verslaggevers. Mensen de vraag in het antwoord laten herhalen is nog te begrijpen, zolang de geïnterviewde er zelf weinig moeite mee heeft. De volgende stap is echter snel gemaakt; de geïnterviewde woorden in de mond leggen. En dáár houd ik niet van!
Stom voorbeeld:
'Wat er gebeurt is best erg.'
'Vind u het een schande?'
'Nou, ja… als u het zo zegt.'
'Nee, zou u de vraag in het antwoord kunnen herhalen?'
'Ik vind het een schande!'
Knip, knip... en dat van die schande blijft over.
Bij een sluwe politicus zal het me worst wezen, maar een burger zonder mediatraining dingen laten zeggen is niet moeilijk en deze mensen realiseren zich lang niet altijd wat de gevolgen van een heftige uitspraak in een slimme montage kunnen zijn.
Er zijn in Hilversum helaas verslaggevers die kijkcijfers belangrijker vinden dan de onderwerpen en personen waarover ze programma's maken. Er worden regelmatig grenzen overschreden, omdat met beperkte budgetten uitzendingen nou eenmaal gevuld moeten worden en programma's overleven alleen als ze goed scoren.
Items die eigenlijk inhoudelijk mislukt zijn (geen goed verhaal) kan je opkloppen, in plaats van in de prullenbak donderden en mensen die niet fel genoeg reageren kan je aangesporen om sexy uitspraken te doen waar ze niet voor 100% achter staan.
Kijk dus uit!
goed verhaal! Ruud (P)
BeantwoordenVerwijderen