vakbond

De Meern. Ik ben begin dit jaar gaan freelancen in de veronderstelling dat ik dan als zelfstandig ondernemer meer eigen beslissingen zou kunnen nemen. Freelance camera- en geluidscollega’s schepten altijd zo op over hun vrijheid. Die vrije vogels vonden het gek dat ik deze stap niet eerder genomen had.
Koud was ik zelfstandig ondernemer of ik kreeg een uitnodiging van een paar collega ZZP-ers om me aan te sluiten bij de vakbond. En of ik naar een bijeenkomst op het MediaPark wilde komen waar gesproken zou worden over betere (collectieve) arbeidsvoorwaarden voor freelance camera- en geluidsmensen.
Nu was mij tijdens het onderhandelen met potentiële opdrachtgevers al opgevallen dat er weinig speelruimte is. Voor kwaliteit en ervaring wordt niet extra betaald. In onze markt worden de tarieven van freelancers opgelegd door facilitaire bedrijven, omroepen en productiehuizen. 
Een freelance cameraman met ervaring krijgt rond de 350 euro voor tien uur. Het is bijna overal ‘take it or leave it’. Alsof je bij de bakker ook kan bepalen hoeveel je voor een brood wilt betalen. Ook proberen opdrachtgevers uurtarieven af te spreken in plaats van dagprijzen, alsof je bij diezelfde bakker kan aangeven uit hoeveel sneetjes een heel brood moet bestaan.
Nog even en ik word boos. Terwijl dat nou juist niet mijn bedoeling was. Ik wil het helemaal niet over geld hebben, maar dat is een freelancerskwaal. Ik vrees dat het geldvirus mij al meer te pakken heeft dan me lief is. Terwijl ik het wil hebben over prachtige televisieprogramma’s die met passie zijn gemaakt!
Maar toch. Nog even.
Pas aan het eind van dit jaar zal blijken of ik meer verdien dan toen ik nog in vaste dienst was. Ik denk dat het verschil niet groot kan zijn, omdat ik een degelijke arbeidsongeschiktheids-verzekering heb afgesloten en ik probeer mijn pensioen op NOB-niveau te houden. Dat is duur. Bovendien ga ik niet langer werken, want dat is wel een manier om meer te verdienen.
Ik denk dat een cameraman over het algemeen te weinig betaald krijgt voor wat hij doet. Een uurtarief van 35 euro lijkt redelijk, maar je moet het eens vergelijken met de tarieven van mensen die werk doen dat net zo verantwoordelijk is, evenveel stress en onregelmatigheid kent. Die komen al gauw op het dubbele. 
Maar moet ik me nou aansluiten bij het CNV, de vakbond die opkomt voor de freelance camera- en geluidsmensen? 
Ik twijfel. 
Om te beginnen levert het een extra kostenpost op, want je moet voor het lidmaatschap betalen. Maar de belangrijkste reden is dat ik net dacht verlost te zijn van alle regeltjes en collectieve afspraken. Bovendien denk ik dat een bond weinig kan bereiken in deze markt, die verziekt is door een te groot aanbod en partijen die denken hun marktaandeel te kunnen kopen.
Jongens die cameraman willen worden zijn er genoeg. Freelancers zat. De concurrentie is moordend. Voor jou tien anderen. Hoe goed of aardig je ook bent. En onder die druk bezwijken veel freelancers. En hoepla, daar daalt de prijs alweer. Hij stijgt in ieder geval niet...
Kortom: Ik ben voorstander van afspraken en richtlijnen, maar ik vrees dat niemand zich er aan zal houden. De opdrachtgevers niet, maar ook mijn collega’s niet. Over interessant werk valt altijd te onderhandelen en dat is gelijk ons grootste probleem. Dit werk is te leuk en het spreekt teveel tot de verbeelding. Er is geen vakbondsman die daar iets aan kan doen.

Plasterk erkent problematiek omroepfreelancers

Minister Plasterk (media) heeft in een gesprek met CNV Dienstenbond toegezegd de maatregelen van zijn voorganger (Medy van der Laan) om de arbeidssituatie van de freelance camera- en geluidmensen te verbeteren opnieuw op te pakken. Aanleiding voor de uitspraak van de minister waren de uitkomsten van een rapport dat CNV Dienstenbond de minister had aangeboden. De bond had een enquête onder de beroepsgroep gehouden waaruit gebleken was dat de arbeidssituatie van de freelancers onaanvaardbaar slecht is.
Uit de enquête blijkt dat de loonontwikkeling sterk is achtergebleven bij de inflatie. De freelance cameramensen leverden procentpunten in op het gemiddelde loon in de marktsector, dat in de afgelopen jaren sterker steeg dan de inflatie. Dit geldt nog sterker voor de geluidmensen, die gemiddeld zo’n 5% in loonstijging achterbleven in vergelijk met de marktsector. Een groot gedeelte van de respondenten was tien jaar geleden ook al actief als freelancer in de sector. Voor hen zijn de gevolgen nog ingrijpender. Over een periode van tien jaar lopen zij zo’n 12% aan inflatiecorrectie achter. Met andere woorden, audiovisuele freelancers in de TV-wereld zijn er de afgelopen tien jaar in besteedbaar inkomen sterk op achteruit gegaan!
71% van de respondenten geeft aan geen hoger tarief in rekening te kunnen brengen voor meer werkervaring. De inspanningen die staatssecretaris van der Laan deed om te komen tot meer differentiatie in tariefstelling, waardoor ervaring beter wordt beloond, hebben dus geen effect gehad. Daarnaast geeft maar liefst 73% van de geënquêteerden aan te kampen met betalingsachterstanden van de opdrachtgevers. 66% van de freelancers betichten de facilitaire bedrijven van kartelvorming en prijsafspraken bij het inhuren van freelancers. Ook wordt er bitter weinig ruimte gevoeld om individuele concurrerende tariefstellingen te hanteren.
Plasterk merkte in het gesprek met CNV Dienstenbond verder op dat er naast de aandacht voor de topsalarissen bij de omroep ook wel wat meer aandacht besteed mocht worden aan de slechtst betaalden in de sector. De minister vond het een positieve ontwikkeling dat de bonden steeds meer leden gaan organiseren in de branche. Hij sprak zich tenslotte uit voor een gedeelde verantwoordelijkheid van minister en bonden in deze arbeidsproblematiek.

Bron: CNV Media