plan zuid

“Ich bèn eine echte Gelaendenaer!” Geboren en getogen in de Geleense wijk Plan Zuid. Onlangs vierde dit deel van Geleen haar vijftigste verjaardag. In 1960 floreerden de Staatsmijn Maurits en haar chemische fabrieken (DSM) als nooit tevoren. De wereldstad waar ik vandaan kom had grote verwachtingen voor de toekomst en stampte een moderne woonwijk uit de grond met woonruimte voor meer dan 7.000 inwoners, een ziekenhuis, scholen, winkelcentrum, bejaardenhuis en zelfs een zwembad.

Mijn ouders kochten eind jaren zestig een huis met plat dak in de Chopinstraat. Een van de zijstraten tussen de Bachstraat en de oude weg Spaans Neerbeek. Na hun huwelijk in 1969 gingen ze wonen in dit splinternieuwe rijtjeshuis. Een jaar later kregen ze mijn zus. Op 18 juli 1972 werd ik geboren, in het voor die tijd zeer moderne Sint Barbara ziekenhuis.

De wijk was inmiddels nagenoeg afgebouwd. Er kwam nog een moderne kerk en een gemeenschapshuis met daarin een muziekschool en bibliotheek. De scholen puilen in de jaren zeventig uit. Alleen al bij ons in de straat wemelde het van de kinderen, die op zomeravonden altijd buiten speelden. Landveroveren, trefbal, stoepranden, rolschaatsen, skippyballen of verstoppertje. En als de kinderen naar bed moesten, bleven de ouders menigmaal op straat zitten. Of bij iemand in de tuin.

De kinderen van de Chopinstraat, de Lisztstraat en de Mozartstraat zijn al ongeveer twintig jaar het huis uit. Ze hebben ervoor gezorgd dat de bewoners van deze straten nu opa’s en oma’s zijn. De buurt is behoorlijk vergrijsd.

Ik heb het niet onderzocht, maar dit geldt volgens mij voor de hele wijk Plan Zuid. Scholen zijn weer afgebroken, het zwembad is al een eeuwigheid weg en ook dat mooie ziekenhuis waar ik geboren ben, is inmiddels gesloopt. Ga nu niet op zoek naar speeltoestellen voor kleine kinderen, want die zijn er niet of nauwelijks. Ook niet nodig. Je kan tegenwoordig gerust een kanon afschieten in de straten waar wij ooit zo druk speelden. Er staan al aardig wat huizen te koop en veel vraag lijkt er niet naar te zijn. Hoe cru het ook klinkt; in zo’n grijze buurt zal het aantal woningen dat verkocht moet worden, de komende tien tot vijftien jaar, alleen maar stijgen.

Het afgelopen weekend was ik in Geleen en met gemengde gevoelens liep ik door het buurtje waar ik ben opgegroeid. Jeugdsentiment lag voor het oprapen. Bij elke stoeptegel heb ik wel een herinnering. Als ik er geen pijlen op heb getekend voor een van de vele speurtochten, dan heb ik er wel een knie aan geschaafd. Wie niet weg is, is gezien. Ik tel tot tien!

En opeens realiseerde ik de Leidsche Rijn nu voor Utrecht is, wat Plan Zuid ooit voor Geleen was. Een nieuw deel van de stad. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. De wijk bij De Meern, waar mijn kinderen nu opgroeien is in een aantal opzichten te vergelijken met de buurt waar ik groot groeide.

Ook de Leische Rijn is bijna voltooid en bloeit momenteel dankzij al die jonge gezinnen. En het kan zomaar gebeuren dat over twintig jaar de jeugd ook hier weg trekt. Dat een groot aantal kinderdagverblijven en scholen, waar nu nog een wachtlijst voor is, weer gesloten worden. Dat de frisse straatjes waar nu onze kinderen spelen in 2027 grijs, stil en verlaten zijn.

Zo gaan die dingen. We zien wel. Ik hoop alleen dat mijn kinderen straks net zo’n goede herinneringen aan De Balije hebben, als ik aan Geleen Zuid.