Waar was jij?

Waar was jij toen Mathieu van der Poel wielergeschiedenis schreef in de 54^eeditie van de Amstel Gold Race? Hij won op 21 april 2019. Het was Pasen en ontzettend lekker weer. De jonge Van der Poel was pas 24 jaar en debuteerde dat jaar in de enige Nederlandse wielerklassieker. Het was de eerste Nederlandse winnaar sinds Erik Dekker in 2001 en hij trad die dag bovendien in de voetsporen van zijn vader Adrie, die de Amstel Gold Race in 1990 won. 

Ik weet nog precies waar ik stond. Niet ver van de finishlijn, die toen nog in Vilt werd getrokken. Als freelance cameraman werkte ik voor United in opdracht van de NOS. Het waren de nadagen van het medium televisie. Het wielrennen werd nog uitgezonden door de publieke omroep. Volgens mij was het slechts in HD kwaliteit. Voor de beelden uit de koers had je cameramensen achter op motoren. Hun beelden werden naar een vliegtuig op 7 kilometer hoogte gestraald en daar vandaan naar een regiewagen gezonden, die vlak bij de finish moest staan. Remoteregie stond nog in de kinderschoenen. Dat vonden we allemaal niks. Een enkele renner had al een camera op de fiets, maar die beelden konden pas achteraf worden uitgelezen. Ik weet wel dat er toen hard gewerkt werd aan het systeem van live-onboards op alle fietsen in het peloton. Ik had zelf die dag een camera op mijn schouder van wel 8 kilo en stond tussen onrustige fotografen, die daar met loodzware lenzen allemaal hetzelfde plaatje wilden schieten. In die tijd werden de fotorechten van evenementen zoals de Amstel Gold Race niet verkocht. Ook een gek idee dat een biermerk gewoon een sportwedstrijd mocht sponsoren. Je had zelfs nog ronde missen in 2019.

Van der Poel viel op 43 kilometer voor de streep aan. Op de Gulpenerberg bij Partij demarreerde hij, maar een kilometer of vijf verderop werd hij alweer teruggepakt door de grote groep. Op dat moment dacht iedereen dat hij verder kansloos was. Twee andere renners gingen er vandoor en zij hadden in de laatste kilometers nog een kleine minuut voorsprong. 

Op dat moment was het bij mij dringen en duwen geblazen. Fotografen die op het laatste moment van de motoren uit de koers stapten voegden zich in het persvak dat met tape was afgetekend op de weg van Valkenburg naar Maastricht. Ik zelf had net van lens gewisseld. De jonge assistent achter me had een bos kabel in zijn handen waarmee we de renners waarschijnlijk tot Berg en Terblijt konden volgen. Hij liep nog stage, maar heeft het later ver geschopt. 

Ik voelde altijd een ongezonde spanning als de renners in de laatste kilometers zaten en je de helikopter in de verte kon zien naderen. Beveiligers die op het laatste moment in de weg liepen maakten me nerveus. Bleven die onvoorspelbare fotografen voor me wel laag zitten op moment suprême? De drukte in de regie op mijn oor, in een mix met het steeds emotionelere geluid van de commentatoren. De angst dat je in een split second ook de verkeerde beslissing kon nemen en er de hele dag voor niets had gestaan.

Iedereen dacht dat de koers was gelopen, maar de voorste renners keken naar elkaar of konden niet harder, terwijl Van der Poel in zijn eentje het gat in de laatste paar honderd meter dicht reed. Het publiek sloeg op de reclameborden. 

Vol ongeloof passeerde Van der Poel als eerste de streep. Op het moment dat hij mij in volle vaart passeerde werd mijn shot kort geschakeld in de wereldwijde live-uitzending. Een, twee, drie tellen maximaal. Eigenlijk net een fractie te laat, maar dat is achteraf natuurlijk makkelijk lullen. Voor mij was het daarmee eigenlijk alweer klaar. Ik stond dicht bij de streep en een collega met draadloze camera stond verderop. Die ving de emotionele winnaar op. Nog heel even heb ik gekeken of ik in die drukte kon bijspringen, maar toen heb ik besloten om me snel te verplaatsen naar het tentje waar de eerste interviews werden afgenomen. Daar zag de jonge held voor het eerst de beelden terug die hem de rest van zijn leven zouden achtervolgen. Tranen van geluk sprongen in zijn ogen bij het zien van die fenomenale sprint. Ik had kippenvel op mijn armen. Tijdens de huldiging stond ik op het podium. Ik weet het nog allemaal heel goed. 

Het was sowieso een bizar sportjaar. In 2019 won Ajax voorlopig voor het laatst de Champions League, Tom Dumoulin zegevierde eerst in de Giro en daarna ook in de Tour. Max Verstappen werd wereldkampioen in de Formule1. Of was dat een jaar later? Maar goed, de finale van die Amstel Gold Race was in ieder geval zo spectaculair dat we hem nooit, maar dan ook nooit meer zullen vergeten.