Rustig...

Het zijn grillige tijden in de audiovisuele wereld. Het vorig jaar was het nog zo druk dat bepaalde producties moesten worden uitgesteld vanwege een tekort aan professionals, maar nu is het relatief rustig. Als freelance camera operator merk ik dat gelijk. Ik krijg dit kwartaal beduidend minder opdrachten aangeboden, dan eind 2022. 

Als zo’n situatie een of twee weken duurt, dan is er niks aan de hand. Dat kan gebeuren, maar nu houdt het al langer dan een maand aan. Uit een belrondje blijkt dat mijn trouwe opdrachtgevers het ook niet superdruk hebben. Ze kunnen de meeste projecten met eigen personeel invullen of ze verdelen de beschikbare klussen een beetje onder freelancers. Van verschillende ZZP'ers heb ik begrepen dat hun agenda genoeg ruimte biedt voor extra werk. Iemand zei tegen mij: "Als jij het zelfs rustig hebt, dan ís het ook rustig." Dat zie ik dan maar als een geruststellend compliment. 

Het is toch gek om te merken hoe snel je als freelancer een tikkeltje wankel wordt wanneer er niet iedere dag Appjes binnenkomen met nieuwe aanvragen. Wat dat betreft is enig opportunisme mij niet vreemd. In drukke tijden ben ik zelfverzekerd en heb ik een grote mond over projecten die ik liever niet aanneem, maar zodra mijn agenda even op een gatenkaas lijkt, word ik nederig, onzeker en vooral hebberig.

De afgelopen week heb ik wat mensen gesproken in mijn zoektocht naar de oorzaken voor deze stillere periode. Om te beginnen waren we het vorig jaar nog druk met allerlei livestreams en webinars voor de zakelijke markt. Dat was een positief gevolg van de coronalockdowns. Veel partijen hebben hierop ingespeeld. Nu is de vraag naar zulke video’s voor een deel weer verdwenen. Bedrijven laten hun personeel fysiek bij elkaar komen tijdens congressen en vergaderingen of ze houden even de hand op de knip, omdat ze nog niet precies kunnen overzien hoe hoog de energierekening aan het eind van deze winter zal zijn. Video is een luxeproduct en bovendien zijn de prijzen hiervan behoorlijk gestegen, doordat freelancers en facilitaire bedrijven in de drukke tijd hun tarieven hebben verhoogd om de torenhoge inflatie een beetje te compenseren.

Een tweede reden voor de dip in opdrachten is volgens mij het feit dat er op dit moment minder grote evenementen zijn dan in de tweede helft van 2022. Toen moesten er nog allerlei concerten worden ingehaald en bij veel van die shows hebben ze schermen in de zaal waarvoor je ook cameramensen nodig hebt. Festivals, theatervoorstellingen en andere evenementen maken wat registraties en schermenregie betreft even een pas op de plaats, omdat bezoekers niet oneindig veel geld kunnen blijven uitgeven aan tickets. 

Tot slot zijn het roerige tijden in Hilversum. RTL en Talpa hebben onlangs te horen gekregen dat de fusie waarop zij gehoopt hadden van de ACM niet door mag gaan. Zij moeten zich herbezinnen en ik kan me voorstellen dat deze grote partijen hierdoor op dit moment minder produceren dan normaalgesproken in deze tijd van het jaar. Hetzelfde geldt voor de NPO, waar manager video Frans Klein tijdelijk thuis zit vanwege alle perikelen rond DWDD. Een nieuw seizoen van Matthijs Gaat Door is afgeblazen, maar daar is geen vergelijkbare productie voor in de plaats gekomen. Het is niet gek om te veronderstellen dat bij de NPO een paar maanden geleden minder grote beslissingen zijn genomen en dat we daar nu de gevolgen van voelen?

Bovendien denk ik dat het verschil tussen heel druk en totaal niet druk in onze branche niet zo groot is. Het blijft een relatief klein wereldje. Normaalgesproken is de markt redelijk in balans en heeft iedereen voldoende opdrachten. Precies drie jaar geleden stond alles op zijn kop door de coronapandemie. Daarna werd het in 2021 en 2022 drukker dan ooit, doordat er nieuwe markten werden aangeboord. In blinde paniek zijn er van alle kanten hulptroepen opgetrommeld. Als je wist wat de voor of achterkant van een camera was, dan had je werk. Nu stabiliseert de boel zich weer een beetje en zitten we in een tijdelijke dip. Tenminste, dat hoop ik dan maar...

Tot zover mijn analyse. Deze is totaal niet gebaseerd op cijfers of diepgravend onderzoek. Meer op gut feeling en gesprekken met een aantal personen waarvan ik vind dat ze een goede kijk op onze sector hebben. De enige vragen waarop ik geen helder antwoord heb is hoelang het zal duren en of dit eenmalig is? Hoe reageert de markt? Gaan bedrijven en collega's in paniek met hun tarieven stunten? Zullen er freelancers of zelfs hele ondernemingen sneuvelen? Wie gaat welke markt veroveren en waar wordt straks gereorganiseerd?

 

Het voelt best gek om hier onomwonden te schrijven dat het rustig is. Freelancers stellen zichzelf niet graag kwetsbaar op. Ook ik draai hier liever alleen een goednieuwsshow af, maar ik vind dat je op een weblog open en eerlijk moet schrijven of niet. Ik wil ook niet zielig doen. Dit is het lot van een ZZP’er en daar moet je enigszins op voorbereid zijn. De tijd die nu overblijft gebruik ik om te netwerken en om te onderzoeken of ik me nog op een bepaald gebied kan ontwikkelen. Ze zeggen dat het in april weer wat drukker wordt. Dat kan ook bijna niet anders. In het voorjaar en de zomer zijn er meer evenementen en in Omroepland kunnen ze niet op hun handen blijven zitten. Toch zal het mij niet verbazen als 2023 een roerig jaar blijft.