leveringsvoorwaarden

Utrecht. Deze week heb ik me aangemeld als donateur van de Dienstenbond CNV. Niet dat ik iets met het fenomeen vakbond heb, maar anders ben ik binnenkort een paria in de freelancewereld. Vakbroeders oefenen namelijk nogal wat druk uit om mee te doen met een actie om de arbeidsvoorwaarden van freelancers in de audiovisuele branche te verbeteren. Blijkbaar is dat onlosmakelijk verbonden met het lidmaatschap van de vakbond. Anders krijg je geen informatie en kan je niet op een interessant forum kijken of er nieuws is. Wie een paar tientjes meer wil verdienen moet een paar tientjes investeren.
Ik vind het initiatief van mijn collega’s heel erg goed. Een aantal jongens en meisjes steken hun nek verder uit dan Langnek in de Efteling. Helaas is dat nodig, want de afgelopen jaren hebben producenten en vooral de omroepen prijzen gedrukt en eenzijdig opgelegd wat een cameraploeg mag kosten. Freelance cameramensen en vooral geluidsmensen zitten helemaal onderaan in de productieketen en zijn regelmatig de sluitpost van begrotingen. Je hoort verhalen die schrijnend zijn, gênant, schandalig en absurd. Het is hoog tijd om aan de rem te trekken.
Alleen zijn een aantal collega’s daarin, volgens mij, een beetje doorgeslagen. Zij hangen met hun volle gewicht aan de noodrem en realiseren zich niet dat ze hiermee ook veel stuk kunnen maken. Om te beginnen hun eigen reputatie.
Wat is het geval? Er zijn leveringsvoorwaarden opgesteld door medewerkers van het CNV, in overleg met een paar initiatiefnemers uit de AV branche. Daarin staan afspraken over tarieven, het annuleren van opdrachten, overuren, rechten, plichten, zon- en feestdagen... enzovoort. In december zijn deze voorwaarden gepresenteerd en een grote groep freelancers heeft aangegeven deze strikt te zullen hanteren.
Prachtig!
Maar van de een op de andere dag worden onze opdrachtgevers voor het blok gezet en dat vinden ze uiteraard niet prettig. Zeker niet wanneer ze merken dat dingen duurder worden en dat zij het niet langer voor het zeggen hebben. Dan gaan de hakken in het zand. Facilitaire bedrijven en producenten worden afgeschilderd als de boosdoeners, terwijl zij ook te maken hebben met omroepen die de prijzen dicteren. Dat verander je niet van vandaag op morgen. Los daarvan moet je de concurrentie niet vergeten, want die is in ons wereldje moordend. Voor een leuke klus slaan we elkaar de koppen in. Om maar te zwijgen over de crisis die er ook in Omroepland voor zorgt dat er minder geld en werk te verdelen is.
Ik ben een groot voorstander van betere arbeidsomstandigheden en ik vind dat onze arbeid beter betaalt mag worden. Met de meeste punten in de CNV leveringsvoorwaarden ben ik het roerend eens, maar hier en daar slaan ze -mijns inziens- een beetje door. Dat zorgt ervoor dat ik al een paar weken worstel met een ingewikkeld dilemma en ik vrees dat ik niet de enige ben. Als ik volmondig mee doe prijs ik mezelf uit de markt, want mijn opdrachtgevers zijn nog lang niet allemaal klaar voor deze nieuwe opvattingen. Maar als ik niet mee doe ben ik een dissident en loop ik het risico dat ik straks, door de vrije jongens die wel hun nek uitsteken, met diezelfde nek word aangekeken.
Wat me een beetje stoort is de alles-of-niets-houding van de meest fanatieke freelancers. Het moet nu gebeuren. Wie niet mee doet, neemt zichzelf niet serieus. Het is wij tegen zij. Dreigende taal. Haat en nijd. Het komt op mij soms zelfs over als een oorlogsverklaring aan onze broodheren.
Voorlopig probeer ik de zaken in een iets breeder perspectief te zien, diplomatiek te handelen en de tijd te nemen voor een dergelijk mooi initiatief. Het is kansloos als je de wereld in één klap wilt verbeteren. Voor je het weet strijd je als een Don Quichot tegen windmolens.
Dus hanteert deze zelfstandige ondernemer nog steeds zijn eigen voorwaarden. Daar was ik in 2009 blij mee en die werken anno 2010 ook prima. Ik ben freelancer geworden om mijn eigen keuzes te maken. Vooral ook, omdat ik van mening ben dat je dit soort doelen stap voor stap moet realiseren. Daarvoor is volgens mij overleg en wederzijds begrip nodig, geen botte bijl.