FNV neemt ZZP'ers niet serieus

 

Facebook wees me op een vlog van de vakbond FNV met als titel: “Minimumtarief voor zzp’ers bij de Publieke Omroep. Check op welk tarief jij minimaal recht hebt.” Volgens mij volgde ik de groep FNV Broadcast nog niet, maar Facebook weet dat ik tot de doelgroep behoor. Een filmpje van 3 minuten en 16 seconden met handige tips is altijd welkom, dus klikte ik er op. Dat was onverstandig en slecht voor mijn gezondheid. Ik ben namelijk nogal allergisch voor slechte filmpjes. Jeuk en grote ergernis waren het gevolg en het enige wat bij mij dan echt helpt om er weer vanaf te komen, is het van me af schrijven. 

Kijk gerust even zelf. Dan heb je een beeld. Het filmpje staat ook op YouTube. Hier is een link. 

UPDATE: Deze video is door de maker verwijderd van YouTube. 

Ik weet niet of ik met de vorm of de inhoud moet beginnen. Over allebei heb ik een uitgesproken mening. Het is misschien flauw om dit knutselwerk van een welwillende FNV medewerker te beoordelen op camerawerk, geluid, editing én presentatie, maar het filmpje is bedoeld voor professionals in de audiovisuele sector. Dat zijn mensen met een kritische blik op filmpjes. Dat is immers hun vak. Hun brood! Juist deze mensen roepen ze in dit filmpje op om zichzelf serieus te nemen. Opdrachtgevers spreken ze daar óók op aan. Dan moet je als vakbond het goede voorbeeld geven en kan je niet komen aanzetten met krakkemikkige huisvlijt. Ook het maken van content voor de sociale media is inmiddels een vak.

Ik zal niet verder ingaan op compositieleer, microfoongebruik, audio-overgangen, grafische vormgeving of het taalgebruik in dit filmpje. Laten we eens kritisch kijken naar de inhoud. Die is namelijk pas echt schokkend. De vakbond presenteert het als een overwinning dat zij met omroepen een fair practice code hebben afgesproken, waardoor een ZZP’er recht heeft op 150% van het CAO loon. Dit zou gelden voor iedereen die aan programma’s van de publieke omroep meewerkt. Ook als je via een producent of facilitair bedrijf wordt ingehuurd. Daar zit gelijk mijn eerste pijnpunt, want ik maak met mijn opdrachtgevers helemaal geen specifieke tariefafspraken per productie. Mijn tarief is niet anders als ik voor een commerciële of publieke omroep werk. Ik heb een dagprijs. Die stel ik aan het begin van het jaar vast en ik steef er naar om deze voor al mijn opdrachtgevers gelijk te houden. Dat is wel zo eerlijk, professioneel en op die manier ben ik geen factor in hun onderlinge concurrentiestrijd.

Maar goed. Dan begint het pas. De vriendelijke mevrouw in dit filmpje gaat mij uitleggen hoe ik tot een redelijk tarief kan komen en begint gelijk over salarisschalen. Ik moet even aan een collega, die vergelijkbaar werk doet, vragen in welke schaal hij of zij is gedeeld. Dat lijkt mij nogal subjectief. Er zijn cameramensen die al jarenlang in dienst zijn en cameramensen die minder lang in dienst zijn. We weten dat lang niet iedereen hetzelfde verdient. Bovendien krijgt een cameraman in dienst bij het ene facilitaire bedrijf meer dan een cameraman bij een ander bedrijf, omdat die firma’s totaal verschillend omspringen met pensioenregelingen, vrije dagen en arbeidsongeschiktheid. Bij de een hebben ze een CAO en bij het andere bedrijf niet. Was het maar zo simpel dat er een standaard tarief voor camerawerk was. 

Volgens FNV (in dit filmpje) is het minimumtarief van een ZZP’er gebaseerd op het uurtarief van een werknemer in dienst bij de publieke omroep (of facilitair bedrijf), inclusief vakantiegeld, vakantiedagen en eindejaarsuitkering. Dat bedrag moet ik verhogen met 50%, als compensatie voor de kosten die ik als zelfstandig ondernemer maak voor pensioen, arbeidsongeschiktheids-verzekering, leegloop enzovoort. Die rekensom klopt totaal niet. 

Stel dat ik het salaris van iemand die € 3.500,- verdient (inclusief vakantiegeld, vakantiedagen etc.) omreken tot een uurloon (delen door 174, wist een gerenommeerde HR deskundige mij te vertellen) dan kom je op € 20,11. Doe je dat maal 150% dan moet mijn uurprijs volgens FNV minimaal € 30,17 zijn. Als ik dat doe, dan ga ik er ongeveer 10 euro per uur op achteruit! Ik begrijp dat al mijn opdrachtgevers handenwrijvend akkoord zijn gegaan met deze ‘fair practice code’ van de vakbond. Het gemiddelde tarief van ZZP’ers in Nederland ligt tussen de € 40,- en € 60,- per uur, exclusief BTW. Ik denk dat de meeste freelancers in Omroepland al heel bescheiden aan de onderkant zitten.

Het zijn appels en peren. Je kunt het salaris van een medewerker in vaste dienst op geen enkele manier vergelijken met het tarief van een ZZP’er. Als je freelancers goed wil voorlichten, dan moet je ze wijzen op de kosten van een goed pensioen, op de werkelijke kosten van een serieuze arbeidsongeschiktheidsverzekering, op de kosten van een goede boekhouder en uitleggen dat ze normaal gesproken geen recht op een uitkering hebben als onverhoopt opeens al het werk weg valt. Elke ondernemer (en dus ook een ZZP’er) moet op een rijtje zetten wat de jaarlijkse kosten zijn, bedenken wat hij of zij graag wil overhouden voor levensonderhoud, een bedrag reserveren voor mindere tijden en uitrekenen wat de belastingdienst vervolgens nog wil hebben. Als je dat allemaal bij elkaar optelt kom je tot een bedrag dat je kunt delen door het aantal te werken dagen of uren. Zo kom je tot een dag of uurprijs en een serieus verhaal dat je tijdens onderhandelingen kan meenemen. 

 

Een tip die ik nog gratis wil meegeven is dat je als serieuze ZZP’er vooral niet moet luisteren naar de vakbond. Hun agenda is er vooral op gericht om zoveel mogelijk mensen in de richting van een vast dienstverband te dirigeren. Dat is prima, maar laat ze zich daar dan ook op richten. Dan hoeven ze de ZZP’er niet meer lastig te vallen met halfslachtige tips en tricks.