zondag 3 april 2022

ZZP tarieven in Omroepland... (een reactie op persbericht FNV)

 

Deze week deelde vakbond FNV een persbericht met als titel ‘Tarieven freelancers publieke omroep gaan omhoog’. Het bericht werd letterlijk overgenomen op de site van BM en door de populaire Facebookgroep Mediaborrel. Zo verscheen het een paar keer in mijn social media tijdlijnen. Op de een of andere manier krijg ik altijd jeuk zodra FNV zich bemoeit met ZZP’ers. Ook nu kan ik het niet laten om op dit verhaal te reageren.   

 

De bond schrijft dat ZZP’ers, die binnen de publieke omroep werkzaam zijn, hun tarieven mogen verhogen. Dat is lief. Het vastgestelde minimumtarief stijgt dit jaar met 3% en het volgend jaar nog eens met 2%. Wie boven het minimum werkt, kan vanaf 1 april 1,8% meer in rekening brengen.

Zou het een 1 aprilgrap zijn of heeft FNV serieus namens alle ZZP’ers met de omroepen onderhandeld? En waar komt die 1,8% vandaan? De inflatie in Nederland over 2021 was 2,7% en voor 2022 gaan we nu uit van een inflatie van 5,5%. Ik kan FNV dus niet bepaald feliciteren met het behaalde onderhandelingsresultaat. Los van de vreemde timing, zo midden in het boekjaar.

Maar de vraag is natuurlijk wie de tarieven van freelancers heeft gekoppeld aan de Omroep CAO, wanneer en waarop is deze koppeling en het daarbij horende ZZP-tarief gebaseerd? Als het goed is zijn er geen vastomlijnde tarieven voor freelancers. Dat zou immers in strijd zijn met het principe van zelfstandigheid.

Het enige goede dat ik lees in dit persbericht is dat de vakbond freelancers aanmoedigt om altijd te onderhandelen over hogere tarieven, maar daarna komt gelijk een heel gek zinnetje. De vakbond schrijft: Wat ons betreft geldt ‘Gelijk loon voor gelijk werk.’ ZZP’ers krijgen helemaal geen ‘loon’! Zo blijkt maar weer eens dat ze bij FNV niet zoveel begrijpen van het fenomeen ZZP’er. Dat zou niet erg zijn als ze zich niet met ZZP’ers zouden bemoeien en als ze met hun communicatie de minder goed geïnformeerde freelancers niet op het verkeerde been zouden zetten.

 

ZZP’er staat voor Zelfstandige zonder Personeel. Dat betekent dat je geen salaris krijgt, maar een vergoeding voor de diensten die je levert. Je betaalt omzetbelasting en inkomstenbelasting. Daarnaast ben je zelf verantwoordelijk voor een arbeidsongeschiktheidsregeling, een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering en een spaarpot voor je pensioen. Je moet een buffer opbouwen voor mindere tijden en voor vakantieperiodes. Als je (even) geen werk hebt, dan heb je géén recht op een uitkering. 

Een zakelijk gezonde ZZP’er streeft naar zelfstandigheid in zijn of haar werk en naar continuïteit door te werken voor meerdere opdrachtgevers. Je moet er bewust voor kiezen om als freelancer door het leven te gaan. Zie het als een way of life. Wie niet tegen alle verantwoordelijkheden en de ondernemersrisico’s van deze zelfstandigheid kan, die kan beter solliciteren naar een vaste baan of kiezen voor een tijdelijk contract.

Bij ondernemen hoort ook dat je administratie op orde is, je moet facturen sturen en onderhandelen met opdrachtgevers over het tarief. De freelancer bepaalt zelf wat zijn prijs is en niet de opdrachtgever. Net zoals een bakker degene is die aangeeft wat een brood moet kosten. Het begint met op een rij zetten wat de zakelijke kosten zijn, hoeveel je nodig hebt voor levensonderhoud en welke ‘winst’ je wil maken om een gezonde buffer op te bouwen. Dat zet je af tegen het aantal dagen of uren waarin je dat bedrag bij elkaar kan werken. Zo kom je tot een tarief. Dat zal altijd een stuk hoger zijn dan het brutosalaris van iemand met een vergelijkbare functie die in dienst is, gedeeld door het aantal uren dat deze persoon werkt. Dus helemaal geen gelijk ‘loon’ voor gelijk werk. 

Verder moet je nadenken over randvoorwaarden die voor jou als ZZP’er belangrijk zijn. Denk aan kilometervergoedingen (van 19 cent kan je geen autorijden) en andere onkostenvergoedingen, maar bijvoorbeeld ook wat te doen met overuren of last minute annuleringen. Natuurlijk moet je ook helder hebben wat jij voor dat bedrag kan leveren. Onderhandelen is niet ingewikkeld als je een goed verhaal hebt: Als je weet wat je kan, staat voor je zaak en als jij je ook kan verplaatsen in de positie van je opdrachtgever. 

Het is belangrijk om te weten wat je collega freelancers doen. Als freelancer mag je onderling weldegelijk informatie over je tarief delen. Ga er over in gesprek en zorg dat je goed geinformeerd bent.

Zeker in onze branche heeft dit allemaal niets te maken met meer geld verdienen. Ik word altijd narrig als mensen de ZZP’ers ‘zakkenvullers’ noemen, want dat zijn ze zeker niet. Dagprijzen zijn stevig, omdat de kosten hoog zijn. Maar kijk eens naar het tarief van een schilder, stukadoor of automonteur. Als freelancer houd ik niet veel meer over dan toen ik nog in vaste dienst was. Het voordeel zit hem erin dat ik gelijk boter bij de vis krijg als ik in een periode harder werk en veel overuren maak. Ik vind het zelf leuk om te freelancen, omdat ik zo bij meer bedrijven in de keuken kan kijken en omdat ik mijn eigen planning iets meer in de hand heb. Het feit dat ik mezelf moet blijven ‘verkopen’ houdt mij scherper.

Terug naar FNV. Wat me tegenstaat is dat ze met dit persbericht de indruk wekken dat deze verhoging een voldongen feit is. Minder goed geïnformeerde freelancers en opdrachtgevers kunnen de indruk krijgen dat dit is waar ze zich aan moeten confirmeren, terwijl veel freelancetarieven de afgelopen jaren door de coronacrisis ook al stil gestaan hebben. Dan ga je er met een verhoging van een paar procenten dus eerder flink op achteruit. Zelf heb ik aan het begin van dit boekjaar mijn tarief met 5% verhoogd. Ik heb geen opdrachtgever horen mopperen, nadat ik helder heb uitgelegd waarom ik dit deed. Het komend jaar vrees ik dat we aan 2% niet genoeg hebben, dus het is vreemd om daar nu al afspraken over te maken. 

Daarnaast hebben we nog steeds te maken met regelgeving en de Wet DBA, waardoor we als freelancers moeten blijven waken voor die verdomde ‘gezagsverhouding’. Als een vakbond en opdrachtgevers onderling afspraken maken over onze tarieven, dan geeft dit niet een beeld van zelfstandige ZZP’ers. Dus wil ik aan FNV vragen of ze ons met rust willen laten. Regel een goede branche CAO voor collega’s die in vaste dienst zijn, maar laat de freelancer zijn eigen boontjes doppen. 





Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Ik wil reacties altijd eerst even lezen, voor ze op dit weblog worden geplaatst. Daarom kan het even duren voor een reactie wordt gepubliceerd. Ik plaats niet zomaar elke reactie. Het is mijn weblog, dus ik bepaal wat ik een goede reactie vind en wat niet. Als je het er niet mee eens bent, dan moet je lekker zelf een weblog beginnen.
Anonieme reacties zal ik extra kritisch bekijken.